ریز ازدیادی و تکثیر درون شیشه ای گیاه زنجبیل (.Zingiber officinale Rosc)

زنجبیل (.Zingiber officinale Rosc) از مهمترین ادویه جات در جهان است و ریزوم تند و معطر تولید می کند. ریزوم زنجبیل در سراسر جهان نه تنها به عنوان ادویه بلکه به عنوان داروی گیاهی نیز ارزشمند است. تکثیر این گیاه از طریق ریزوم بسیار کند و با مشکلاتی همراه است و تقاضای زیاد و ارزش اقتصادی و دارویی زنجبیل، لزوم تهیه یک پروتکل مناسب برای تولید انبوه و عاری از بیماری از طریق تکنیک کشت بافت را ضروری می نماید. بدین جهت تحقیق حاضر در زمینه بهینه سازی محیط کشت از لحاظ ترکیبات مختلف هورمونی با استفاده از جوانه ریزوم جهت تشکیل کالوس، القای رشد جوانه، ریشه زایی و سازگاری ازآن انجام گردید. به منظور بهترین شرایط تشکیل شاخه آزمایش در سطوح مختلف از دو تنظیم کننده رشد بنزیل آدنین (BA) درچهار غلظت (۰، ۰/۰۴، ۰/۰۸، ۰/۱۶ میلی گرم بر لیتر) و نفتالین استیک اسید (NAA) در سه غلظت (۰، ۰/۰۲، ۰/۰۴ میلی گرم بر لیتر) به تنهایی و در ترکیب با هم انجام شد. بیشترین میزان تشکیل کالوس از کشت ریز نمونه های جوانه در تیمار ۰/۰۴، ۰/۰۸ و ۰/۱۶ میلی گرم بر لیتر NAA در ترکیب با ۰/۰۴ میلی گرم بر لیترهورمون BA بدست آمد. تکثیر بهینه شاخه از محیط MS حاوی ۰/۰۴ میلی گرم بر لیتر از هر دو هورمون NAA و BA بدست آمد. فرکانس بالای ریشه زایی (۸۵ %) در ۱ میکرومولار (IBA) ایندول -۳- بوتیریک اسید) به دست آمد. حدود ۷۵ درصد گیاهچه ها در جریان سازگاری با محیط گلخانه زنده ماندند.

Keywords:

زنجبیل , جوانه ریزوم , ریشه زایی , ریز ازدیادی