منصوره صدرایی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه پیام نور، زاهدان، ایران
عیسی پیری - دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، ایران
ابوالفضل توسلی - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، ایران

یکی از مدل های شبیه سازی رشد محصول که با اطمینان عملکرد دانه و اجزاء عملکرد گیاهان یکساله را به صورت دینامیک بررسی و شبیه سازی می کند مدل WOFOST است. در این مطالعه یک آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار آبیاری در مزرعهای واقع در روستای دولت آباد واقع در شهرستان زابل، در کشت پاییزه در سال ۹۲-۹۱ بر روی گیاه کلزا اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی از دو فاکتور آبیاری در سه سطح، (I(۱= هر ۷، (I(۲= هر ۱۴ و (I(۳= هر ۲۱ روز آبیاری در طول دوره رشد؛ و ارقام کلزا در چهار سطح شامل، (C(۲), R.G.S۰۰۳: C(۱: هایولا ،۴۰۱، (C(۳ : هایولا ۴۲۰ و (C(۴ : ساری گل تشکیل شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که مطابق با شاخص های جذر مجموع میانگین مربعات خطای نرمال شده (RMSEn)، ضریب کارآیی (E) و ضریب باقیمانده (CRM)، مدل WOFOST از دقت شبیه سازی بسیار بالایی در تیمار آبیاری مطلوب برای صفات تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و بیوماس نهایی کلزا دارد. اما این شاخص ها بیانگر کارآیی پایین مدل برای شبیه سازی صفات فوق در تیمارهای تحت تنش (تنش ملایم و شدید) است. برآورد شاخصهای مجذور میانگین مربعات خطا نرمال شده، ضریب کارآیی و ضریب باقیمانده نیز حاکی از دقت بالای مدل WOFOST برای شبیه سازی صفات تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و بیوماس در بین ارقام کلزا مورد بررسی شده است، البته قابل ذکر است که مدل WOFOST صفات فوق را در رقم R.G.S۰۰۳ نسبت به سایر ارقام با دقت بیشتری شبیه سازی کرده است.

کلزا، شبیه سازی، مدل، واسنجی