بررسی وضعیت حاصلخیزی خاک های شالیزاری استان گیلان

مصرف منطقی کودهای شیمیایی در خاک به آگاهی از چگونگی وضعیتحاصل­خیزیوعناصرغذایی در خاک وابسته  است. یکی از رهیافت ها، استفاده از کشاورزی دقیق بر پایه شناخت جامع و صحیح وضعیت حاصلخیزی خاک های کشاورزی است. بر این اساس تهیه نقشه تغییرات مکانی ویژگی­های خاک مرحله کلیدی در کاربرد کشاورزی دقیق است که براساس آن نهاده های کشت به صورت نظام مند برنامه ریزی، مدیریت و مصرف می گردد. هدف از انجام این تحقیق بررسی جامع وضعیت حاصلخیزی اراضیاستان­گیلان و بازنمایی آن با استفاده ازGIS در قالب نقشه است. هفت ویژگی نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل­استفاده، pH ، هدایت الکتریکی، کربن­آلی و رس در۸۵۶۷ نمونه خاک با استفاده از آمار توصیفی، زمین آمار و  GISمورد بررسی قرار گرفتند. پهنه­بندی آنها نشان داد که بیشتر خاک­های استان از  نظر pH و هدایت الکتریکی، برای رشد گیاه برنج مطلوب بوده، در حالی­که از نظر نیتروژن کل، پتاسیم و فسفر قابل استفاده نیاز به مدیریت جامع دارد. در بسیاری از اراضی شالیزاری واقع درمحدوده دشت مرکزی گیلان (با خاک های غالب آبرفتی) حوضه آبریز سپیدرود کمبود نیتروژن  وجود داشت. در این محدوده­ ها احتمال  پاسخ خاک به کود های نیتروژنه زیاد است. نزدیک به  ۴۰ درصد از سطح اراضی مصرف کودهای فسفاته توسط کشاورزان کمتر از حد بحرانی است. اراضی زراعی استان گیلان از نظر پتاسیم قابل­استفاده به دو نیمه غربی و شرقی تقسیم گردید. بیشتر مناطق نیمه غربی دارای پتاسیم  قابل­استفاده پایین بوده در حالی­که نیمه شرقی استان که متاثر از رودخانه سفیدرود و آورد رسوب می­باشند  از وضعیت مناسبتری برخوردار بود. نزدیک به ۶۸­ درصد از سطح اراضی استان دارای پتاسیم  قابل استفاده کمتر از حدبحرانی  ۱۶۰ میلی­گرم بر کیلوگرم برای برنج بودند. این نتایج نشان داد که وضعیت عناصر غذایی در شالیزارهای استان از نظر توزیع جغرافیایی یکسان نمی­باشد. بنابراین  لازم است جهت جلوگیری از افزایش هزینه تولید و دستیابی به تولید مطلوب از توصیه مصرف کود به طور یکسان، خودداری نمود. 

Keywords:

اراضی شالیزاری , پهنه بندی , زمین آمار , وضعیت حاصلخیزی