کریم شهبازی
حسین بشارتی

این مطالعه به منظور تهیه بانک اطلاعاتی داده­های حاصلخیزی خاک و ارزیابی حاصلخیزی اراضی کشاورزی ایران انجام گرفت. بدین منظور ۳۱۵ هزار داده مربوط به ۵۰ هزار نمونه خاک تجزیه شده در آزمایشگاههای خاک و آب مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ۳۰ استان کشور در فاصله سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۱ جمع آوری گردید. نتایج این بررسی نشان داد که چنانچه حد بحرانی فسفر و پتاسیم به ترتیب ۱۵ و ۱۸۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک در نظر گرفته شود،میزان فسفر ۸/۷۱ درصد خاکهای کشور کمتر از حد بحرانی فسفر و میزان پتاسیم ۰/۲۱ درصد از خاکها کمتر از حد بحرانی پتاسیم می باشد . میزان مواد آلی خاکهای کشور بسیار پائین بوده به طوری که ۲/۶۳ درصد خاکهای کشور کمتر از ۱% کربن آلی دارند. نتایج این بررسی نشان داد که در بین عناصر کم مصرف کمبود آهن و روی بیشترین خسارت را می­تواند به محصولات کشاورزی وارد سازد بطوری­که ۵۶ و ۴۰ درصد از اراضی کشاورزی به ترتیب کمتر از ۷۵/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم روی و ۵/۴ میلی­گرم بر کیلوگرم آهن قابل استفاده دارند. اکثر خاکهای ایران متاثر از کربنات کلسیم بوده و بیش از ۸۷ درصد اراضی کشاورزی بیشتر از ۵ درصد کربنات کلسیم معادل دارند. اسیدیته ۸۳% خاکها ۵/۸-۵/۷ بوده و ۹۷% خاکها حالت قلیایی(pH>۷) دارند.گروه بافتی عمده خاکها  Loam(۲۱%) و Clay loam (۱۷%) می­باشد.