زهرا مصلی نژاد - MSc of Environmental Health Engineering, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran
ولی علی پور - Assistant Professor of Environmental Health Engineering, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Research Center for Social Determinants in Health Promotion, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran
مریم منتصری - MSc of Statistics and epidemiologhy, Department of Public Health, School of Public Health, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran
لیلا رضائی - PhD student, Bandar Abbas Health Care Center, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran

مقدمه: شناورهای دریایی یک مکان عمومی هستند که علاوه بر استانداردهای بهداشت محیطی، به دلیل شناور بودن در دریا، نیاز به رعایت موارد و موازین ایمنی نیز دارند. جزیره قشم منطقه ای آزاد و تجاری می باشد، این مسئله باعث  شده است که مسیر قشم به بندرعباس و برعکس یکی از مسیرهای پرتردد دریایی هرمزگان به شمار رود. با توجه به وجود تعدد زیاد مسافرت و اهمیت رعایت موازین بهداشت محیطی در سلامت مسافران و همچنین، سوابق مرتبط با حوادث منجر به مرگ مسافران در این مسیر، این مطالعه با  هدف بررسی شاخص های بهداشت محیطی مرتبط با سلامت خدمه و مسافران و همچنین ارزیابی سطح رعایت موازین ایمنی شناورهای حمل مسافر در مسیر بندرعباس- قشم طراحی و به اجرا درآمد. روش ها:  در این مطالعه مقطعی، به منظور ارزیابی وضعیت بهداشت محیطی و ایمنی ۳۱ شناور مسیر قشم- بندرعباس، از پرسشنامه خود ساخته استفاده شد. این پرسشنامه ۴ قسمتی و ۵۹ سوالی بود و در برگیرنده مشخصات شناور (۸ سوال)، مشخصات خدمه و ناخدا (۴ سوال)، شاخص های بهداشتی محیطی(۳۷ سوال) و ۲۲ سوال در مورد ایمنی شناورها بود. جهت تکمیل پرسشنامه ها، پس از کسب مجوز، در ابتدا با ناخدا و خدمه مصاحبه به عمل آمد سپس از طریق بازدید حضوری چک لیست تکمیل گردید. در نهایت داده های کسب شده از چک لیست به نرم افزار SPSS وارد گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین سنی متصدیان ۳۹ سال، میانگین تعداد خدمه ۸ نفر، حداکثر ناخدا ها دارای مدرک تحصیلی دیپلم بودند. کف همه ی شناور ها قابل شستشو بود و ۸۳.۸ % از آنها بطور روزانه کف شناور را مورد شستشو قرار می گرفت. ۹۳.۵ % از شناور ها دارای سرویس بهداشتی قابل استفاده بودند. شستشوی سرویس های بهداشتی در ۷۴ % از موارد بصورت روزانه و مابقی بصورت یک یا دو بار در هفته انجام می شد. شاخص های ایمنی شناورها در اغلب موارد، تامین گردیده بود، تنها در دو مورد وجود سیستم ارتباطی و بازرسی چراغ های گردان شناور میزان تامین استاندارد به ترتیب (۳/۹۰ و ۸/۹۶ درصد ) بود. در دو مورد تحویل جلیقه در بدو ورود و الزام استفاده از جلیقه رعایت استاندارد صفر درصد بود. نتیجه گیری: در یک ارزیابی کلی، وضعیت ایمنی شناورهای مورد مطالعه کاملا مطلوب برآورد گردید. از آنجا که ارتباط معنا داری بین تحصیلات ناخدا، سن ناخدا و تعداد خدمه با کیفیت بهداشت محیطی شناور وجود ندارد، لذا توصیه می شود به منظور ارتقای سطح بهداشت محیطی شناورها، شاخص های بهداشت محیطی از قبیل نوع و تعداد سرویسهای بهداشتی، نوع و تعداد و حجم بهینه ظروف نگهداری پسماند، سیستم تصفیه فاضلاب شناور و مواردی این چنینی مورد تجدید نظر و بهبود قرار گیرند.

Vessel, Environmental Health, Safety, Bandar Abbas, Qeshm, شناور, بهداشت محیط, ایمنی, بندرعباس, قشم