علی محمدی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب، گروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد ابراهیم بنی حبیب - استاد، گروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
سامان جوادی - دانشیار، گروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین یوسفی - دانشیار، گروه انرژی های نو و محیط زیست دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حامد پورآرام - دانشیار، گروه تغذیه جامعه، دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
.Timothy O Randhir - استاد، گروه حفاظت محیط زیست، پردیس علوم طبیعی، دانشگاه ماساچوست، آمهرست، آمریکا.

تولید و مصرف غذا، یکی از ابعاد مهم تاثیر کشاورزی بر منابع آب محسوب می شود. از این رو تغییر سبدغذایی خانوار به طور مستقیم می تواند بر وضعیت منابع آب تاثیر گذارد. در این پژوهش از شاخص های ردپای آب و کربن برای تعیین مطلوبیت دو سبدغذایی گیاهی و رایج جامعه استفاده شد. نتایج نشان داد که اگرچه شاخص بحران آب سازمان ملل (UN/WCI) با تغییر سبدغذایی رایج جامعه به سبدغذایی گیاهی همچنان بحران شدید آبی را نشان می دهد اما ترویج و انتخاب سبدغذایی گیاهی، می تواند منجربه کاهش فشار بر منابع آب و محیط زیست ایران شود. سبدغذایی رایج و سبدغذایی گیاهی به ترتیب ردپای آبی معادل ۷/۶۲ و ۳/۵۶ میلیارد مترمکعب/سال برای کشور به همراه دارد. سبدغذایی گیاهی با تولید ۵/۲۰۵ میلیون تن CO۲ در سال، نزدیک به ۹/۳ میلیون تن CO۲ کم تری نسبت به سبدغذایی رایج تولید می کند. درحالت کلی سبدغذایی گیاهی سبب کاهش ۱۰ درصدی ردپای آب مصرفی و کاهش تقریبا ۲ درصدی ردپای کربن تولیدی نسبت به سبدغذایی رایج جامعه می شود. در بررسی سهم گروه های غذایی سبد گیاهی از منظر ردپای آب مصرفی، گروه حبوبات و مغزها (۳۸%) و از منظر ردپای کربن تولیدی، گروه سبزیجات (۲۷%) بیشترین تاثیر را بر منابع آب دارند. نتایج این تحقیق توصیه می کند که با تغییر سبدغذایی رایج جامعه ایرانی به سبدغذایی گیاهی، گروه های غذایی میوه ها و سبزیجات سهم بیش تری را در وعده های غذایی مصرفی داشته باشند و بجای آن از مصرف انواع گوشت ها و نان و غلات (به ویژه برنج) کاسته شود.

ایران, ردپای آب, ردپای کربن, UN/WCI