مدیریت بحران آب و رابطه آن با امنیت ملی

بحران آب در ایران سلسله چالش ها و مشکلات ناشی از کمبود آب و استفاده نادرست از منابع آب در کشور ایران است. ایران هم اکنون در حال تجربه مشکلات جدی آب است. خشک سالی های مکرر توام با برداشت بیش از حد آب های سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساخت های هیدرولیکی و چاه های عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رسانده است. از نشانه های این وضعیت خشک شدن دریاچه ها، رودخانه ها و تالاب ها، کاهش سطح آب های زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان زایی و طوفان های گرد و غبار را می توان برشمرد. امنیت، تنها در بعد نظامی خلاصه نمی شود یکی از ابعاد امنیت در شکل جدید، مربوط به مباحث زیست محیطی است. محیط زیست دارای شاخه ها و ابعاد گوناگونی است. شامل: خاک، جنگل، هوا و غیره. از جمله این ابعاد که به عنوان مشکل نوین بشریت و زمینه ساز جنگ های آینده از آن نام برده می شود، "منابع آب" است. آب و منابع آبی را می توان مهم ترین عامل در شکل گیری جوامع بشری و بقای آن ها دانست، حال مساله اساسی آن است که در زمان حاضر، با توجه به افزایش سریع جمعیت و نیازهای این جمعیت به منابع آب شیرین، رشد کشاورزی برای تامین نیازهای این جمعیت، پدیده شهرنشینی و همچنین مدیریت ناصحیح منابع آب، به ما متذکر می شود که باید سعی در ارائه الگویی مناسب در جهت حفظ این ماده حیاتی برای زندگی بهینه نسل کنونی و امانت داری از آن به منظور واگذاری به نسل های بعد داشته باشیم. بحران آب در جهان امروز به هر دلیلی که باشد، یک ویژگی دارد و آن اینکه آب صرفا یک کالای اقتصادی برای رفع نیازهای روزمره نیست و می تواند شکل امنیتی به خود بگیرد، موجبات تاثیر بر جوامع را فراهم گردانیده، در سطح کشوربروز آشوب و در نهایت جنگ را در پی داشته باشد. نمود تهدیدات آبی مرتبط با امنیت ملی کم نیستند و روز به روز نیز در حال افزایش می باشند این تهدیدها را می توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم نمود. تهدیدات داخلی بیشتر اداری، اقتصادی و فرهنگی است، مثل سوء مدیریت منابع آبی، نبود برنامه و استراتژی واضح و علمی در استفاده منابع آبی و نبود فرهنگ استفادە از منابع آبی از سوی شهروندان. تهدیدات خارجی هم بیشتر در زمینه منابع آبی مشترک در آبراه های بین المللی رخ می نماید.

Keywords:

آب , بحران کم آبی , امنیت ملی , تنش های داخلی , محیط زیست