سعیده دیانی - کارشناس معماری - دانشکده فنی دکتر شریعتی تهران
سهیلا چوبساز - عضو هیات علمی گروه معماری دانشکده فنی دکتر شریعتی تهران

امروزه شهرنشینی و تعلقات شهروندی، یکی از مهمترین اشتراکات جوامع بشری است. فضاهای عمومی شهری، نقشی اساسی در شکل دهی به این تعلقات و از منظری جامع تر، در تبیین هویت و تصویر شهر ایفا می کنند. تا به کنون پژوهش های بسیاری در زمینه ی تاثیرات فضای عمومی شهری بر وضعیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی شهر و حتی سلامت جسم و روان شهروندان انجام شده و همگی بر سهم انکار ناپذیر فضای عمومی دلالت می کنند؛ از همین رو طراحی و اداره ی موفقیت آمیز این فضاها، یکی از مهمترین چالش های پیش روی طراحان و کارفرمایان شهری است. این راهبردها در طول سالیان به صورت شاخصه های متعددی کشف و تدوین و به طور گسترده توسط طراحان شهری در سراسر جهان پیگیری شده است؛ به تعبیر منابع شناخته شده، این ویژگی ها در چهار دسته ی اساسی ۱.دسترسی و ارتباطات ۲. آسایش و تصویر ۳. کاربرد و فعالیت های پیشنهادی و ۴. اجتماع پذیری جای می گیرد. در دسامبر ۲۰۱۹ دنیا با بزرگترین بحران ویروسی قرن، یعنی همه گیری کووید۱۹، مواجه شد و انتظارات رایج و معمول نسبت به فضاهای شهری در این دوره تغییر کرد. چنین شرایطی باید به مثابه ی فرصتی کم نظیر جهت بازبینی و مرور کیفیات تدوین شده در زمینه ی موفقیت فضاهای شهری عمومی، تلقی شده و بر اساس مشاهدات انجام شده از وضعیت فضاهای عمومی شهری در این دوران، بازنگری و ارزیابی مجددی بر این شاخصه ها صورت گیرد. نتایج حاصل از این کاوش مجدد، حاوی نگاهی تاکیدی بر عمده ی شاخصه های تعیین شده ی پیشین است؛ ضمن آنکه برخی خصوصیات جدید را نیز پیشنهاد می نماید.

فضای عمومی شهری، پابلیک اسپیس، همه گیری کووید۱۹، کرونا ویروس، طراحی شهری