مهدی اصلانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سوانح طبیعی دانشگاه تهران
احمد نوحه گر - عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

سیلاب ها یکی از پدیده ها و مخاطرات طبیعی بسیار مهم و مخرب در سطح جهان محسوب می شوند که بر اساس آمارهای ثبت شده در میانکلیه سوانح و بلایای طبیعی سیل از مخرب ترین آنها بوده و بیشترین فراوانی وقوع را نیز دارا می باشد.بر اساس آمارمنتشر شده در دوره ۳۰ ساله۱۹۷۴-۲۰۰۳ در سطح جهان ۲۱۶۲ سیل بزرگ و مهم رخ داده که ۳۴ درصد کل رخدادهای سوانح جهان را تشکیل می داده است.سیلاب های بزرگ نظیر سیل فروردین ماه ۹۸ استان گلستان با توجه پخش شدن سیل دردشت کم شیب و مسطح غرب استان سبب آبگرفتگی وسیع در مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی گردید که خسارات مالی فراوانی را ایجاد نمود. سرعت رخداد سیل و گستردگی اثر آن، چالش های زیادی را ایجاد کرد. شیب کم منطقه سیلابدشت ناحیه غرب استان باعث شد تخلیه سیلاب به دریا با تاخیر طولانی انجام شود. دو چالش اساسی که مسئولین و مردم در این شرایط با آنها مواجه گردیدند یکی دشواری پیشبینی مسیر حرکت سیل در سیلابدشت و دیگری برآورد مشخصه های سیل نظیر دبی، سرعت حرکت و زمان تخلیه آن به دریا بود. تجربیات کسب شده برای رفع این چالشها که بر اساس تلاشهای بی وقفه افراد متخصص در دستگاه های اجرایی در زمان سیل بدست آمده، به طور خلاصه در این نوشتار ارائه شده است. بررسی ها نشان میدهد شناسایی دقیق عوارض دشت و بررسیهای توپوگرافیک با استفاده از روشهای مختلف نظیر زمین شناسی به همراه استفاده بهینه از کانال های موجود و بهره گیری از افراد متخصص بومی می تواند کمک زیادی در رفع این چالش ها نمایند.

دشت مسطح، سیلاب دشت،خسارات سیل، چالشها و راهکارها