رسول داراب خانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
سیدعباس رجایی - استادیار دانشگاه تهران

زلزله مخربترین پدیده طبیعی بوده و در طول تاریخ همواره خسارات جانی و مالی فراوانی به همراه داشته است، کشور ایران نیز به علت قرار گرفتن بر روی کمربند زلزله آلپ- قفقاز- هیمالیا، به نحو چشمگیری زلزله خیز است. توزیع زمین لرزه ها در ایران نشان می دهد که بیشتر آنها در منطقه زاگرس می باشد . به طوری که این کمربند چین خورده از زلزله خیزترین مناطق ایران است . اما پیشگیری و رعایت اصول ایمنی تنها روش ممکن و مطمئن برای کاستن از خطرات حوادث طبیعی محسوب می گردد و یکی ازبهترین روشهای پیشگیری، آموزش صحیح و فراگیر مردم ومشارکت دادن آنان در این راستا می باشد. با توجه به نقش آموزش در مدیریت بلایای طبیعی و از طرف دیگر ، پیشینه زلزله های رخداده در استان ایلام طی ادوار مختلف تاریخی حاکی از وارد آمدن خسارات فروان به ساکنین استان ایلام می باشد ، در این راستا ، پژوهش حاضر به تحلیل و بررسی نقش آموزش در آمایش مخاطره طبیعی زلزله استان ایلام می پردازد. روش تحقیق مقاله ،توصیفی تحلیلی بوده و جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق ؛ پرسشنامه ایی تنظیم و از حجم نمونه جامعه آماری پرسش به عمل آمده و در نهایت از طریق نرم افزاز spss و آزمون T و با ضریب اطمینان ۹۵ درصد مشخص شد که نارسایی و کمبود برنامه های آموزشی مقابله با زلزله باعث افزایش آسیب پذیری های ناشی از این سوانح در ابعاد مختلف ؛ فیزیکی - کالبدی ، مالی -اقتصادی ، جانی ، روحی و روانی می شود.لذا می توان گفت که آموزش اثربخشی بالایی در کاهش آسیب پذیریهای ناشی از زلزله دارد. همچنین جهت پاسخگویی به سوال دوم( بهترین دوره آموزش مقابله با زلزله )با توجه به پاسخهای ارائه شده و براساس یافته ها؛ بین تحصیلات و نقش آموزش در کاهش آسیب پذیری-های ناشی از زلزله با توجه به شدت ارتباط به دست آمده (۱۱۵/۰) و (۰۲۱/۰= سطح معناداری) در سطح ۰۵/. درصد خطا، با ۹۵% اطمینان ، ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. لذا با توجه به همبستگی بدست امده و همچنین پاسخ های بدست آمده (اکثریت پاسخگویان با ۴۵ درصد فراوانی روش آموزش رسمی را بهترین روش عنوان کرده اند) می توان گفت که بهترین روش آموزش جهت مقابله با زلزله اموزش رسمی می باشد.

آموزش ، آمایش مخاطره طبیعی ، زلزله ، مدیریت بحران، ایلام