عسگر خادم وطنی - استادیار دانشکده نفت تهران، دانشگاه صنعت نفت
امید سلطانی - کارشناس ارشد نخبه وظیفه مرکز تحقیقات دانشکده نفت تهران، دانشگاه صنعت نفت

هدف اصلی پژوهش حاضر برآورد و تحلیل تقاضای داخلی و خارجی (صادرات) محصولات اصلی صنایع پتروشیمی کشور و پیش بینی تجمیعی مقادیر تقاضای داخلی و خارجی محصولات مزبور می باشد. این مهم از طریقمطالعه ی موردی شرکت های زیر مجموعه ی هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس با استفاده از تصریح مدل رگرسیونی داده های ترکیبی ایستا صورت پذیرفته است. مدل داده های ترکیبی ایستا با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته مورد برآورد قرار گرفته است. در این تحقیق از متغیرهای شاخص قیمت های داخلی و خارجی (صادرات) محصولات پتروشیمی، شاخص قیمت محصولات جایگزین محصولات پتروشیمی و ارزش افزوده یا درآمد شرکت های داخلی و خارجی (صادرات) متقاضی محصولات پتروشیمی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس طی دوره ی زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۶ استفاده شده است. طبق نتایج برآورد مدل داده های ترکیبی ایستا و با در نظر گرفتن تطبیق آنی بین متغیرهای توضیحی، برای تابع تقاضای داخلی مقدار ضریب کشش قیمتی تقاضا و کشش درآمدی تقاضا به ترتیب برابر با ۰/۹۹- و ۰/۱۴ است. بنابراین مقدار تقاضای داخلی محصولات اصلی پتروشیمی کم کشش بوده و جایگزین های کمتری برای آن وجود دارد. از طرفی محصولات اصلی پتروشیمی یک کالای نرمال ضروری هستند. برای تابع تقاضای خارجی (صادرات) مقدار ضریب کشش درآمدی تقاضا برابر با ۱/۵۸ است. در واقع محصولات اصلی پتروشیمی یک کالای نرمال لوکس بوده و جایگزین های بیشتری در بازار خارجی (صادرات) برای آن وجود دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد که در بازار داخلی و خارجی (صادرات) به منظور حداکثرسازی درآمد شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، به ترتیب قیمت بیشتر و کمتری برای محصولات اصلی پتروشیمی در نظر گرفته شود. همچنین مقادیر تقاضای داخلی و خارجی (صادرات) محصولات اصلی پتروشیمی شرکت مذکور تا افق ۱۴۰۴ روندی افزایشی دارند. بنابراین می بایست برنامه ریزی های مرتبط با فراهم نمودن زیرساخت های لازم جهت افزایش ظرفیت تولید در شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس انجام پذیرد.

تقاضای داخلی، تقاضای خارجی (صادرات)، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، داده های ترکیبی ایستا