عبدالعلی فیض الله زاده - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
علی عدالتی نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

ادبیات عربی با سابقه درخشان و کهن خود نماد فرهنگ عظیمی است که در تعامل با سایر ملل، بر آن ها تاثیر گذاشته و از آن ها تاثیر پذیرفته است. شعر عربی با تاثیرپذیری از غرب و بر اساس سنت تطور، فراز و نشیب های زیادی به خود دید و مراحل مختلفی را طی نمود. این امر باعث خروج از سبک سنتی سرودن شعر و طغیان علیه دو عنصر اساسی شعر کلاسیک یعنی وزن و قافیه شد. قصیده عروضی خلیل پس از طی مسیری طولانی به شعر نو متصل شد که نخستین جرقه های آن با موشحات زده شد و بعد از آن شعر آزاد و نهایتا شعر سپید، نماد کامل عصیان و تمرد از سبک شعری قدیم با کنار گذاشتن وزن ، قافیه و موسیقی خارجی و پناه بردن به موسیقی درونی شکل گرفت. این قصیده دارای فقراتی کوتاه و عاری از وزن و قافیه و موسیقی خارجی است و دو عنصر اصلی آن نبر(تن صدا) و ایقاع (آهنگ) است. شعر سپید از لحاظ میزان تاثیرپذیری از غرب و میزان تاثیر آن بر عرصه ادبیات عرب در دو حوزه شعر و نثر، و بررسی وجوه اختلاف آن با سایر گونه های شعری جدید حائز اهمیت است. در این پژوهش شعر سپید از لحاظ شکل، ساختار و محتوا با تکیه بر اشعار شاعران این گونه شعری بررسی می شود، وجوه اختلاف آن با شعر قدیم و گونه های شعری جدید و نقدهایی که بر آن وارد می شود، نیز بیان می گردد.

شعر سپید, پیدایش, تحولات, شکل, محتوا, نقد