تحلیل روند جریان های رودخانه ای با استفاده از رویکردهای آماری پارامتری و ناپارامتری در استان اردبیل

جهت بررسی روند تغییرات هیدرولوژیکی که مشترک با تغییر اقلیم در یک منطقه می­باشد، می توان بوسیله تحلیل زمانی روند دبی که کمک به درک بهتر از این تغییرات می­کند، دست یافت. بنابراین توجه به پدیده تغییر اقلیم و اثرات آن بر روی پارامترهای هیدرولوژیک منطقه اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق از رویکرد آزمون­های ناپارامتری (من-کندال، کندال تائو، همبستگی اسپیرمن، تخمین­گر سن و آزمون پتی) و آزمون­های پارامتری ( همبستگی پیرسون، شیب خط رگرسیون) برای تحلیل روند سری­های فصلی و سالانه در ۷ ایستگاه هیدرومتری استان اردبیل طی دوره ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۹ استفاده شد. شرایط استفاده از روش­های ناپارامتری نرمال بودن سری­ها و نداشتن خودهمبستگی در سری­های زمانی می­باشد. در این مطالعه تمام شرایط و آماده سازی داده­ها از جمله بررسی همگنی، نرمال بودن و مستقل بودن داده­ها بررسی شد. نتایج آزمون­ها برای داده­های فصلی و سالانه دبی نشان داد که آزمون­های پارامتری تایید کننده نتایج آزمون­های ناپارامتری می­باشند (شبیه بودن نتایج آزمون­های پارامتری و ناپارامتری). نتایج ۷ آزمون، روند کاهشی دبی سالانه در همه ایستگاه­ها در سطح اطمینان ۹۹ درصد نشان می­دهند و هم چنین در مقیاس فصلی به غیر از فصل تابستان بقیه فصل­ها روند کاهشی معنی­دار در سطح ۱ درصد را نشان دادند. بیشترین مقدار روند کاهشی در طول سه دهه گذشته در ایستگاه مشیران با مقدار ۱/۶ متر مکعب بر ثانیه به ازای هر دهه بوده است. در نهایت، نتایج آزمون پتی  برای همه ایستگاه­ها جهش کاهشی را در سطح ۵ درصد طی دهه ۱۳۷۰ نشان داد.

Keywords:

استان اردبیل , تحلیل روند , جریان رودخانه , رویکرد پارامتری