ژئومورفولوژی فرهنگی: نقش ژئوسایت های کارستی در باورها و فولکلور (مطالعه موردی، استان زنجان)

می­توان گفت در همه فرهنگ­ها، داستان­های فولکلور بیانگر میزان آگاهی مردم از نیروهای طبیعت و هم­چنین ارتباط بین انسان و طبیعت است. سایت­های زمین­شناسی و ژئومورفولوژیکی، به دلایلی مانند عجیب و غریب بودن، عظمت و رنگ­های متنوع، بیشتر مورد توجه انسان­ها بوده و بخشی از فرهنگ مردم را طی قرون متمادی تشکیل داده­اند. در ژئومورفولوژی فرهنگی، ارتباط بین بعضی از بخش­های فرهنگی یک سرزمین با زمینه­های ژئومورفولوژیکی که این بخش­های فرهنگی در آن شکل گرفته اند، بررسی می­شود. علاوه بر این، تعدادی از این سایت­ها ممکن است در بین اهالی منطقه، از احترام خاصی برخوردار بوده و از جنبه اعتقادی، دارای اهمیت باشند. در این پژوهش، طی یک دوره ۱۰ ساله (۱۳۸۷-۱۳۹۶)، عمدتا براساس مطالعات میدانی و تحلیلی، تعدادی از ژئومورفوسایت­های کارستی، شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. بررسی فولکلور استان زنجان در زمینه شکل­گیری لند فرم هایی مانند تنگ اندآباد، چشمه اژدها تو و غار خرمنه­سر، نشان­دهنده نقش لند فرم های کارست در باورهای مردم و هم­چنین بیانگر یکی از ویژگی­های معیشتی و اقلیمی منطقه، یعنی کمبود آب است.

Keywords:

ژئوسایت , فولکلور , لندفرم کارست , ژئومورفولوژی فرهنگی , زنجان