ابراهیم طالع فاضل - عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا
بهزاد مهرابی - عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی
معصومه حیات الغیبی - دانشگاه لرستان

کانسار مس-مولیبدن سنج واقع در بخش مرکزی کمان ماگمایی البرز و شمال استان البرز (کرج) قرار دارد. منطقه سنج به طورکلی متشکل از سنگ های نفوذی مافیک تا حدواسط ترشیری و انواع سنگ های آذرآواری است. سیل نفوذی سد کرج با ترکیب مونزوگابرو، مونزودیوریت و دیوریت به سن ائوسن بالایی در سنگ های آذرآواری سازند کرج نفوذ کرده و در مجاورت آن کانی سازی استوک ورک-انتشاری عناصر مس و مولیبدن (±نقره و طلا)، رخداده است. کانه های سولفیدی (کالکوپیریت، بورنیت، مولیبدنیت و پیریت)، اکسیدی (مگنتیت و هماتیت) و کربناته (مالاکیت و آزوریت) مهم­ترین پاراژنز کانی سازی در منطقه هستند. کانی سازی کوارتز-سولفیدی استوک ورک به­عنوان غنی ترین بخش کانسنگ با متوسط عیارهای ۵/۲ درصد مس و ۲/۰ درصد مولیبدن همراه با دگرسانی پتاسیک-فیلیک در میزبان توف پورفیری قابل مشاهده است. کانی سازی انتشاری نیز متشکل از کانی های پراکنده کالکوپیریت و مولیبدنیت با متوسط عیارهای مس ۲/۱ درصد و مولیبدن ۰۸/۰ درصد همراه با دگرسانی آرژیلیک حدواسط در میزبان آندزیت توف پورفیری رخداده است. پهنه غنی سازی برون زاد با گسترش کم، متشکل از کانسنگ اکسی-هیدروکسیدی با کانی سازی ضعیف مس و کانسنگ سولفیدی غنی شده (جانشینی) با بیشینه عیار مس ۸/۲ درصد مشخص می شود. دگرسانی های مگنتیت-بیوتیت (سیلیکات پتاسیم)، پتاسیک-فیلیک (مجموعه فلدسپار پتاسیک-بیوتیت-سریسیت-کوارتز±پیریت)، آرژیلیک حدواسط (مجموعه کائولینیت-ایلیت±کوارتز±کلسیت) و پروپیلیتیک (مجموعه اپیدوت-کلریت-لامونتیت-کلسیت±پیریت)، دگرسانی های اصلی کانسار سنج هستند. براساس مطالعات زمین شیمی دگرسانی، بالاترین تمرکز عیاری عناصر کانه ساز مس و مولیبدن در دگرسانی های پتاسیک-فیلیک با حضور کانی سازی کوارتز-سولفیدی استوک ورک صورت گرفته و دگرسانی های آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک از عیار کمتری برخوردارند.

استوک ورک و انتشاری, زمین شیمی دگرسانی, مس و مولیبدن, کمان ماگمایی البرز, سنج