بهینه سازی نقشه حساسیت نسبت به فرسایش آبکندی با استفاده از روش های تلفیقی آماری داده محور (مطالعه موردی: حوضه طرود- نجارآباد)

اولین و کلیدی­ترین گام در زمینه کاهش خسارات و مدیریت فرسایش خندقی که باعث هدر­رفت منابع آب و خاک می­گردد، تهیه نقشه حساسیت فرسایش آبکندی می­باشد. در پژوهش حاضر پتانسیل وقوع فرسایش آبکندی در حوضه طرود- نجارآباد با استفاده از عدم قطعیت روش نظریه شواهد و رگرسیون چند متغیره خطی و هم­چنین ترکیب روش­های فوق­الذکر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. به این منظور در ابتدا نقشه موقعیت مکانی خندق­ها با استفاده از منابع مختلف تهیه گردید و از ۲۱۷ خندق شناسایی شده به­طور تصادفی ۷۰ درصد (۱۵۲ خندق) برای مدل­سازی و ۳۰ درصد (۶۵ خندق) برای اعتبارسنجی در نظر گرفته شد. در گام بعد ۱۴ پارامتر موثر در رخداد خندق در منطقه مطالعاتی شامل پارامترهای توپوگرافیک، ژئومورفومتریک، محیطی و هیدرولوژیک برای مدل­سازی انتخاب گردید. نتایج روش رگرسیون چند متغیره نشان داد که پارامترهای کاربری اراضی، شیب و فاصله از آبراهه بیشترین تاثیر را در رخداد خندق داشته­اند. نقشه­های حساسیت تهیه شده به ۵ کلاس حساسیت خیلی­کم تا خیلی­زیاد گردید. روش­های مساحت زیر منحنی و شاخص سطح سلول هسته به منظور اعتبار سنجی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج صحت سنجی نشان داد که مدل ترکیبی دارای مقدار مساحت زیر منحنی (AUC) بیشتر (۹۳۳/۰) نسبت به مدل­های نظریه شواهد دمپستر-شفر (۹۱۴/۰) و رگرسیون چند متغیره (۸۹۰/۰) می­باشد و هم­چنین مقدار SCAI در مدل ترکیبی از حساسیت خیلی کم به سمت حساسیت خیلی زیاد دارای روند نزولی می­باشد که بیانگر تفکیک مناسب کلاس­های حساسیت در این مدل می­باشد. با توجه به دقت عالی روش ترکیبی ارائه شده در این پژوهش، نتایج این پژوهش می­تواند مورد استفاده تصمیم گیران و مدیران محلی به منظور کاهش خسارات و روش­شناسی ارائه شده در این پژوهش می­تواند در مناطق مشابه جهت تعیین مناطق حساس به فرسایش آبکندی مورد استفاده قرار گیرد. 

Keywords:

فرسایش آبکندی , عدم قطعیت , رگرسیون چند متغیره , نظریه شواهد دمپستر-شفر , حوضه طرود- نجارآباد