رویا پناهی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
محمد مهدی حسین زاده - دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
سمیه خالقی - استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

سیل رایج­ترین مخاطره­ی طبیعی است که باعث آسیب بسیار زیاد به محیط زیست، ساخت و سازها و تلفات هر ساله در سراسر جهان شده ­است. عواملی از قبیل قدرت سیل، بزرگای سیل، تکرار مدت جریان، تغییرات در مقاطع عرضی رودخانه از جمله فاکتورهای کنترل کننده سیل می­باشند. در این پژوهش به تعیین حریم کمی رودخانه گاماسیاب در استان کرمانشاه پرداخته شده ­است با کمک مدل DLSRS که اولین مدل ریاضی، محاسبه­ حریم کمی رودخانه­ها مطابق ضوابط و مقررات جاری کشور است انجام شده ­است و با استفاده از پنج شاخص دبی با دوره بازگشت ۲۵ ساله، موقعیت رودخانه، پایداری بستر و کناره، رژیم جریان، تنش اجتماعی حریم کمی رودخانه­ی گاماسیاب در ۱۳۰ مقطع برای ساحل چپ و راست محاسبه شده ­است. نتایج حاصل از مدل نشان می­دهد میزان حریم به دست آمده در بخش­های مختلف به­طور متوسط ۳ تا ۱۳ متر بوده ­است که در بخش اول بیشترین میزان حریم به ­دست آمده و بخش یازدهم از رودخانه­ی گاماسیاب کمترین حریم را تعیین شده ­است و همچنین نتایج حاکی از آن است که این مدل برای تمامی رودخانه­های کشور مناسب نبوده ­است و برای رودخانه­هایی که دارای تنوع رتبه رود هستند مناسب تر است و برای رودخانه­ گاماسیاب که دارای رتبه­ی ۵ ­ است، تعیین حریم رودخانه با این مدل منطبق بر واقعیت نخواهد بود؛ همچنین تعیین حریم با این روش برای رودخانه­هایی که زمین­های حاشیه­ رودخانه به صورت بایر و فاقد مالکیت باشند ارزیابی مناسب­تری داشته­است.

حریم کمی, سیلاب, DLSRS, رودخانه ی گاماسیاب