زهرا فرهمندفر - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
محمدرضا جعفری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
پیمان افضل - گروه مهندسی نفت و معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
افشین اشجع اردلان - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

هدف از این پژوهش، شناسایی ناهنجاری­های عنصری با استفاده از ترکیب مدل فرکتالی۱ (فرکتال، ساختاری هندسی است که با بزرگ کردن هر بخش از این ساختار به­نسبت معین، همان ساختار نخستین به­ دست آید؛ به ­بیان دیگر، فرکتال ساختاری است که هر بخش از آن با کل­ آن همانند است. فرکتال در بسیاری از ساختارهای طبیعی مثل سنگ­ها، برف، رسوب­گذاری، برگ و تنه درختان، DNA و غیره دیده می­شود. هندسه فرکتال یا هندسه بعد چهارم یا هندسه طبیعت در تضاد کامل با هندسه اقلیدسی بعدهای اول تا سوم می­باشد. درواقع هندسه فرکتال تعریفی از نظریه بی­نظمی یا آشوب است). عیار-تعداد و آنالیز فاکتوری مرحله­ای نمونه­های رسوبات آبراهه­ای با داده­های ژئوفیزیک هوابرد برگه ۱:۱۰۰،۰۰۰ لاهرود بود. منطقه مورد مطالعه در نوار آتش­فشانی البرز-آذربایجان واقع است. تمام عناصر اخلال کننده (مولیبدن، برلیوم، جیوه، سرب، نقره، استرانسیوم، سلنیوم و بیسموت) پس از اعمال چهار مرحله آنالیز فاکتوری حذف شدند و عناصر ارسنیک، آنتیموان، قلع، تنگستن، کبالت، منگنز، روی، تیتانیوم، باریوم، نیکل، کروم، طلا، مس و بور در پنج گروه طبقه­بندی شدند؛ مس و طلا در گروه چهار از مرحله چهارم قرار گرفتند. نمودار عیار-تعداد امتیازهای فاکتوری ترسیم و مقادیر آن­ها به­منظور تهیه نقشه­های جوامع ژئوشیمیایی، تعیین شد. مناطق ناهنجار عناصر فلزی در بخش­های شمال­غرب، مرکز و جنوب­غرب منطقه قرار دارند که نشان­دهنده هم­بستگی با مناطق دگرسان شده، گسل­ها و توده­های نفوذی می­باشد. با استفاده از داده­های ژئوفیزیک هوایی و تهیه نقشه­های مربوط به آن، توده ژرف­سنگ در جنوب­غربی، که توجیه کننده دگرسانی­ها و در نتیجه، ناهنجاری­هاست و هم­چنین مناطق قابل پی­جویی منطقه لاهرود شناسایی شد.

پتانسیل عنصری, ژئوشیمی(زمین شیمی), ژئوفیزیک(زمین فیزیک) هوایی, شمال غرب ایران