زینب بیسادی - کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
علی فریدزاد - دانشیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
علی اصغر بانوئی - استاد گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

نقش و اهمیت انرژی در رشد و توسعه اقتصادی را نمی توان نادیده گرفت. همین موضوع سبب می شود تا میزان کارایی و بهره وری انرژی مصرفی با استفاده از شاخص شدت انرژی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. شاخص شدت انرژی در ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار بالاتر است و اعمال سیاست های قیمتی مانند اجرای هدفمندی یارانه حامل های انرژی نیز تاکنون تاثیری بر روند کاهشی این شاخص نداشته است. اهمیت سیاست های غیر قیمتی در روند کاهش شدت انرژی و همچنین مشکلات اندازه گیری که در شاخص شدت انرژی وجود دارد سبب شده تا تجزیه شدت انرژی به عنوان یک راهکار در شناسایی عوامل موثر بر کاهش مصرف انرژی و بهبود نارسایی این شاخص ارائه گردد. به همین منظور در این مطالعه با استفاده از رویکرد داده- ستانده مبتنی بر تحلیل تجزیه ساختاری، شاخص شدت انرژی برای سال های ۱۳۹۰-۱۳۸۰ به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ به پنج مولفه شدت انرژی، اثر تکنولوژی، اثر ساختار تقاضا، اثر الگوی مصرف و اثر مقیاس تجزیه شده است. نتایج تجزیه شدت انرژی در این مطالعه حاکی از آن است که عامل اصلی افزایش شدت انرژی اثر مقیاس است و کمترین میزان اثرگذاری برشدت انرژی مربوط به اثر الگوی مصرف است. همچنین نتایج نشان می دهد که به طورکلی ۱۳ بخش از ۲۴ بخش اقتصادی بررسی شده افزایش شدت انرژی را تجربه کرده اند و از میان این ۱۳ بخش، ۹ بخش آن به زیر بخش های صنعت تعلق دارد.

الگوی مصرف, ساختارتقاضا, اثر مقیاس, تجزیه ساختاری, شدت انرژی