بررسی میزان تاثیر خطاهای انسانی در بروز حوادث رانندگی رخ داده در بین رانندگان شهر یزد در سال ۱۳۸۷

یکی از مهمترین حوادث، تصادفات رانندگی است که باعث مرگ و جراحات تعداد زیادی از افراد و همچنین خسارات اقتصادی کلان می شود. مشخص شده است که رفتارهای ناایمن و خطاهای انسانی مهم ترین علل وقوع این حوادث می باشند، برای مثال بیلینگ و رینارد خطاهای انسانی را عامل وقوع ۷۰ تا ۹۰ درصد حوادث معرفی می کنند. در یک مطالعه توصیفی مقطعی میزان تاثیر خطاهای انسانی در بروز حوادث رانندگی رخ داده در بین ۵۵۰ راننده شهر یزد در سال ۱۳۸۷ با استفاده از روش نمونه برداری از رفتارهای انحرافی به کمک پرسشنامه ارزیابی رفتار رانندگان (DBQ)، مشاهده و مصاحبه، مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS V.۱۷.۰ انجام گرفت و سپس ارتباط میان خطاهای انسانی و بروز حوادث رانندگی رخ داده مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج به دست آمده نشان می دهند که مردان نسبت به زنان و اشخاصی که خود اعتقاد دارند که رانندگان بهتری می باشند، نسبت به آن هایی که در ارزیابی، خود را از لحاظ مهارت در رانندگی در سطح متوسط می دانسته اند، تخلفات عمدی بیشتری را مرتکب شده اند. از سوی دیگر، استفاده از آزادراه، رابطه معکوس با ارتکاب خطاهای ناشی از ارزیابی نادرست داشته است. رانندگانی که بر طبق گزارش شخصی خود، دارای تاثیرپذیری بیشتری از حالات روحی خود در هنگام رانندگی بوده اند، خطاهای ناشی از عدم تمرکز و فراموشی بیشتری را گزارش کرده اند که حتی میزان آن در هنگام قرارگرفتن در حالات روحی بد و ناخوشایند افزایش هم یافته است. همچنین زنان به طور قابل توجهی نسبت به مردان خطاهای ناشی از عدم تمرکز و فراموشی بیشتری را گزارش کرده اند. نتایج حاصل از این پژوهش می توانند، نقش مهمی در شکل گیری یک مهندسی روان شناسی در جهت آموزش، رعایت اصول ایمنی در مسیرهای عبور و مرور وسایل نقلیه ایفا کنند. از آن جا که مطابق نتایج حاصل از این پژوهش بیشتر رفتارهای انحرافی در رانندگی عوامل انگیزشی را دربر می گیرند، به نظر می رسد که طراحی راه حل هایی استراتژیک در جهت ایجاد تمایز بین عوامل انگیزشی و مسائل ادراکی و شناختی، می تواند موثر واقع شود.

Keywords:

حوادث رانندگی , تخلفات عمدی , خطاهای ناشی از ارزیابی نادرست , خطاهای ناشی از عدم تمرکز و فراموشی