بررسی نتایج طرح های بیان زدائی در کاهش آلودگی هوا (گردو غبار) (مطالعه موردی: شهر زابل)

مناطق خشک و بیابانی حدود ۴۰ درصد از سطح کره زمین را دربر گرفته است. بسیاری از جمعیت جهان در این مناطق زندگی می کنند. در این میان منطقه زابل؛ که در جنوب غربی آسیا و شرق ایران درشمال شرقی استان سیستان و بلوچستان با مساحت ۱۵۱۹۷ کیلومتر مربع با جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر قرار گرفته است، نیز در زمره این مناطق به شمار می آید. فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان ۲۱۳ کیلومتر است. این شهرستان با دارا بودن میانگین متوسط بارندگی ۵۹ میلی متر در سال، میانگین دمای ۲۲ درجه سانتیگراد دارای شاخص خشکی ۱/۹ می باشد. طبق طبقه بندی کوین دارای اقلیم خشک و بسیار گرم با تابستان های بسیار خشک و از لحاظ طبقه بندی گوسن جزء مناطق بیابانی محسوب می شود. بیشترین ساعات آفتابی ۳۳۰ ساعت در تیرماه و کمترین میزان آن با ۱۸۵/۱ در آذرماه می باشد. متوسط روزهای یخبندان ۲۵/۸ و متوسط سالانه روزهای با بارش برف و تگرگ ۰/۳ روز است. از طرفی تحت تاثیر فرایند بادهای ۱۲۰ روزه سیستان قرار دارد که سبب رخداد بیابان زایی و ایجاد طوفان های گردوغبار و پیدایش تپه های ماسه ای شده است. رشد گیاهان در زمان وزش بادها و طوفان کاملا متوقف می شود. اقدامات صورت گرفته در غالب بیابان زدائی شامل مالچ پاشی، تاغ کاری، کاشت گز و بادشکن های غیر زنده می باشد. اگرچه این اقدامات تا حدودی در کاهش تبعات منفی حاصل از عوامل مخرب انسانی و اقلیمی، همانند بازگشت گیاهان خانواده گرامینه به مراتع تحت مدیریت این منطقه و بهبود اقتصاد خانواده و کاهش آلودگی هوا (گردو غبار) تثبیت شن های روان، موثر بوده، ولی این اقدامات در مقایسه با عوامل بیابان زائی اقلیمی و انسانی، نیاز منطقه را برآورده نکرده و نیازمند یک سرمایه گذاری ویژه می باشد.

Keywords:

بیابانزدائی , بیابان زائی , مالچ پاشی , تاغ کاری , آلودگی هوا , بادهای ۱۲۰ روزه سیستان