نظریه اصالت بخشی و فرایند نوسازی بافت قدیمی شهرها (مطالعه موردی: شهر سبزوار)

بافت قدیم واقع در بخش مرکزی شهرها علی رغم دارا بودن موقعیت مکانی ویژه و مرکزیت اقتصادی، از نظر سکونت با مشکلات عدیده ای از جمله فرسودگی، عدم کارآیی کالبدی بافت در برابر شکل زندگی امروزی مواجه است. ن وسازی و بهبود شرایط زندگی در این بافت ها یکی از مسائل عمده پیش روی مدیران و برنامه ریزان شهری در سالم سازی و مطلوبیت بخشیدن به فضای شهری است می باشد. بطوریکه تحقق اهداف شهر سالم در شهرهای داریا سابقه تاریخی ایران، بدون توجه به مسائل بافت های فرسوده بخش مرکزی این شهرها و یافتن راه هایی برای نوسازی این بافت ها میسر نخواهد بود. یکی از نظریه هیا مهمی که در رابطه با احیای مجدد بافت های قدیمی و فرسوده بخش مرکزی شهرها مطرح شده است، تئوری اصالت بخشی (Gentrification Theory) ست. این تئوری که براساس تحولات اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بخش مرکزی بعضی از شهرهای کشورهای غربی شکل گرفته است، فرایند جایگزینی محلات مسکونی طبقه کارگر و کم درآمد را به وسیله خریداران خانه و مالکان زمین طبقه متوسط و پیمانکاران حرفه ای بر مبنای یک منطق اقتصادی تحلیل می نماید. هدف عمده این تحقیق ارزیابی انطباق یا عدم انطباق روند تدریجی نوسازی بافت قدیم شهر سبزوار با تئوری اصالت بخشی است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که اگرچه در سال های اخیر نشانه هایی از گرایش نسبی طبقه متوسط به سکونت در بافت قدیم سبزوار و اقدام به نوسازی واحدهای مسکونی فرسوده مشاهده می شود، اما این روند از نظر ماهیت با آنچه در شهرهای کشورهای غربی تحت عنوان فرایند اصالت بخشی اتفاق افتاده است متفاوت است.

Keywords:

نظریه اصالت بخشی , بافت قدیم شهرها , بخش مرکزی شهر