محمدجواد حسینی - دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی
اردشیر سنائی - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی

دولت چین با بهره­ گیری از جنبه­ های مختلف قدرت نرم خود، در حال اجرای راهبرد تمام ­عیار پیش­رونده­ی جهانی به ویژه در قاره آفریقاست. حضور چینی ­ها در قاره آفریقا بسیار فراگیر بوده؛ به گونه ­ای که این امر را می ­توان ناشی از بهره­ گیری مناسب از نتایج مذاکرات و برنامه ­های مصوب حاصل از برگزاری منظم اجلاس­ های سران کشورهای چین-آفریقا در کنار موج روزافزون حضور رسانه­ ها و نهادهای فرهنگی دولتی چینی در این قاره دانست. هدف از این پژوهش، کمک به درک هرچه بهتر سیاست­گذاران ایرانی از نحوه سیاست­گذاری­ های چین در آفریقا و تاثیرات ناشی از آن بر تعاملات سیاسی و اقتصادی با قاره ­ای است که بسیاری از ظرفیت­های آن برای بخش­های مختلف کشورمان مغفول مانده است. این مقاله، از طریق تجزیه و تحلیل داده­ ها، اطلاعات و اسناد انتشاریافته، با بررسی مولفه­ های قدرت نرم چین در آفریقا و تاثیرات آن بر تعاملات این کشور با این قاره، به دنبال پاسخ به این سوال است که عملکرد قدرت نرم چین در آفریقا چگونه بوده و از چه مولفه­ هایی برخوردار است؟ فرضیه ­ی به­ کارگرفته ­شده عبارت است از اینکه چین با بهره­ گیری از مولفه­ های قدرت نرم خود در قاره آفریقا، ازجمله فرهنگ و تبادلات آموزشی-فرهنگی، تقویت حضور دیپلماتیک و ارائه­ ی کمک­های مالی و سرمایه ­گذاری در بخش­های مختلف این قاره، توانسته است ضمن جلب نظر مثبت و مساعد افکار عمومی و حمایت دولت­های آفریقایی برای ادامه­ ی همکاری­ ها با این کشور، نسبت به ایجاد زمینه­ های پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی خود در این قاره اقدام کند. این مقاله نشان می ­دهد که نوع نگاه دولت­مردان ایرانی به آفریقا و انتظارات­شان از این قاره، زمینه­ ساز تعریف سازوکار و بهره­ برداری از قدرت نرم و ابزارهای آن در راستای منافع موردنظر خواهد بود.

چین, آفریقا, قدرت نرم, فرهنگ, ارزش های سیاسی, دیپلماسی