مرتضی نورمحمدی - دانشگاه علامه طباطبایی
محمدعارف فصیحی دولتشاهی - دانشگاه علامه طباطبایی

پژوهش حاضر درصدد تبیین کارایی نظریه ­ی مجموعه ­ی امنیتی منطقه ای در تحلیل مسائل و پویش ­های امنیتی منطقه­ ی جنوب آسیاست. هدف بررسی و نشان دادن میزان ظرفیت های ذاتی این نظریه در تبیین پویش های امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی، نوع روابط میان واحدهای سیاسی و فهم مسائل این منطقه است. از این­رو، سوال اصلی آن است که میزان کارکرد نظریه ­ی مجموعه ­ی امنیتی در تحلیل مسائل و پویش ­های امنیتی جنوب آسیا تا چه اندازه است و چگونه با کاربرد این نظریه می توان به فهم پویش­های امنیتی در این ناحیه رسید؟ فرضیه­ ی تحقیق این است که نظریه­ ی مجموعه­ ی امنیتی به خاطر نگاه چند بعدی، ضرورت بررسی توامان فهم اجتماعی تحولات، کارکرد بالایی در تحلیل مسائل و پویش ­های امنیتی جنوب آسیا دارد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و روش جمع ­آوری داده­ ها به صورت کتابخانه ­ای است. یافته­ های پژوهش بیان­گر این مهم است که نظریه ­ی مجموعه­ ی امنیتی به­ دلیل نگاه چند بعدی، ضرورت بررسی توامان فهم اجتماعی تحولات و فهم روابط قدرت، شناخت نوع روابط میان واحدهای سیاسی موجود در منطقه­ ی جنوب آسیا را ممکن می­ سازد. مولفه­ ی اساسی در یافته ­ها درهم تندیدگی حاد هویتی-فرهنگی و از سوی دیگر، وابستگی­ های ژئوپلیتک و مادی ­پایه در این ناحیه است که منطق و دقایق این نظریه ­ی تحلیل و تبیین، این دو جنبه را توامان فراهم می آورد. هرچند این نظریه، نقطه ­ی پایانی بر نظریه ­پردازی در زمینه ­ی امنیت منطقه ای نیست، ولی به علت ویژگی های اجتماعی، نوع اقدام سیاسی و تنش های منطقه ای در جنوب آسیا، می تواند نظریه ای موثر و کارا تلقی شود.

مجموعه ی امنیتی منطقه ای, جنوب آسیا, الگوهای دوستی و دشمنی, وابستگی امنیتی, نظم امنیتی