رضا نجف زاده - دانشگاه شهید بهشتی، تهران
علی اصغر رفیعی دولت آبادی - دانشگاه شهید بهشتی، تهران

تاریخ و سیاست مقوله ­هایی هستند که از دیرباز دارای تعامل و داد و ستد بوده ­اند و رابطه آن­ها به اندازه قدمت تمدن بشری است. امر سیاسی در گستره تاریخ رخ می­ دهد و تاریخ منتقل­ کننده تجارب و دست ­آوردهای آن به جوامع آتی است. در تمدن اسلامی، در قرون میانه، تاریخ توسط اندیش­مندان تاریخ ­باور به ساختاری عقلانی بدل شد که به دنبال خشونت ­گریزی و خردگرایی در امر سیاسی نیز برآمد. مقاله حاضر، به کاوش در مفهوم امر سیاسی در رساله  آفرینش و تاریخ، نوشته مطهربن ­طاهر المقدسی اختصاص دارد. مقدسی در حکمت عملی خود، تاریخ و سیاست را به هم گره زده و تقابل دوست و دشمن را به تکثر و حضور اراده­ های آزاد در عین وحدت انسانی بدل کرده است. دیدگاه روشن ­اندیشانه او در تاریخ عمومی، هیچ اندیشه و انسانی را به محاق نرانده و به همه آرا و عقاید اجازه حضور و ابراز وجود داده تا حقیقت را خود مخاطب برداشت کند. هرمنوتیک تاریخی وی، بن­ مایه­ هایی از تبارشناسی یا تاریخ انتقادی را در سده ­های میانه پرورانده است.

تاریخ, امر سیاسی, اندیشه اسلامی, عقلانیت خشونت گریز, تاریخ عمومی, تبارشناسی, تاریخ انتقادی