امین احمدپور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان،کروه مهندسی شیمی، آبادان، ایران
کیهان جهان فتحی

تحقیقات و بررسی های انجام شده بر حوادث بزرگی مانند پایپر آلفا و چرنوبیل، نشان داد علیرغم بکارگیری کلیه فاکتورهای مهندسی و حفاظت های شدید، پتانسیل بروز حوادثبزرگ در صنایع با ریسک بالا همچنان وجود دارد. نکته قابل توجه این است که این اشتباهات صرفاً بصورت خطای یک فرد رخ نمی هد بلکه در قالب یک فرهنگ رفتاری ناقصشکل می گیرد. اگر چه عوامل متعددی می توانند در شکل دهی یک فرهنگ صحیح ایمنی موثر باشند ولی از نتایج تحقیقات انجام شده چنین بر می آید که مدیریت، کلیدیترین عنصر در مقوله فرهنگ ایمنی به حساب می آید. لذا مطالعات گسترده ای در زمینه شناسایی فرهنگ ایمنی و تقویت آن در صنایع پر خطر به انجام رسیده است. در همین راستا ارتقای فرهنگ ایمنی ، بهداشت و محیط زیستHSE به عنوان یک رویکرد ویژه روز به روز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در این بررسی جامعه مورد نظر جهت انجام پژوهش با استفاده از پرسشنامهHSE استاندارد شد و شاخص های تحلیلی حوادث محاسبه گردید. شیوه انتخاب افراد کاملا تصادفی بود و مشخصات دموگرافیکی کارکنان نیز از طریق پرسشنامه ای جداگانه جمع آوری شد . تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماریspss و آزمون های مربوطه انجام گردید . نتایج مطالعه بیانگر این مسئله است که بین نمره فرهنگHSE با میزان آموزش های دریافتی ، نوع شغل افراد و سابقه کار ارتباط معنی داری وجود دارد . اما سطح تحصیلات در این زمینه فاقد تاثیر معنی دار می باشد. همچنین از نتایج تحقیق انجام شده چنین بر می آید که اگر چه عوامل متعددی می توانند در شکل دهی یک فرهنگ ایمنی مثبت موثر باشند ولی مدیریت کلیدیترین عنصر در مقوله فرهنگ ایمنی به حساب می آید و یک سازمان نیز باید قبل از ایجاد تغییر ، فرهنگ حاکم خویش را ارزیابی نماید . بدون بررسی باورها، هنجارها و تصوراتی که رفتار افراد را شکل می دهند حتی بهترین تلاش های برنامه ریزی شده نیز به درستی هدایت نخواهند شد . ارزیابی فرهنگHSE نه تنها تصویری لحظه ای از فرهنگ سازمان راارائه می دهد بلکه چرخه ای از بررسی خطا و اصلاح را پدید می آورد

نفت، گاز، پتروشیمی، مدیریتHSE