محمد حسین رحمتی - استادیار،دانشکده مدیریت و حسابداری ، دانشگاه تهران ،ایرا ن
امیر محسنی - محقق و دانشجوی دکتری،دانشکده مدیریت دولتی گرایش مدیریت منابع انسانی، دانشگاه تهران ،ایران

یکی از بخش های اصلی علل اربعه ارسطو که از مهم ترین نظریات آن دوران و حتی عصر حاضر فلسفه بشمار می رود. علت غایی و یا هدف نهایی پیدایش موجودات یا اشیاء است که علت وجودی آنرا توضیح می دهد و معمولا با پرسش سئوال هایی همراه می شود . بطوری که چگونگی رویش موجودات ، چرایی هستی بخش و نحوه تکامل آن محقق را راهنمایی می کند تا در مسیر درست غایت سنجی قرار گیرد و با پاسخ به این پرسش ها بتواند شیوه هدف گذاری و برنامه ریزی را محقق سازد. چرا که برای بنا نهادن دولت و تشکیل نهادها و سازمان ها در جامعه، ابتدا زمینه های فکر ی- فلسفی و فرهنگی ، وضع قوانین و ساختار و تشکیلات و نحوه تصمیم گیری منطقی متناسب مورد نیازهستند.این تحقیق با هدف تشریح علل اربعه ارسطو در شکل گیری اجتماعات و سازمان و برقراری ارتباط بین علت غایی ارسطو و مباحث و تئوری سازمان بنا نهاده شده است. و طرح این فرضیه که علت غایی بیانگ ر رویکرد ی است که ما را در سازمان به سمت بهره وری سوق می دهد ، زیرا کلیه اقدامات ما درسازمان با هدف دستیا بی به علت غایی(بهره وری) برنامه ریزی شده است.همچنین نظریات وی درخصوص شکل گیری کشور، شهر و شهروند، خانواده ، دهکده ، حکومت و سیاست و گروه ها و سازمان ها می تواند در خصوص شکل گیری یک سازمان با شناخت هدف پیدایش و ماموریت نهایی آن راهنما و کارگشا باشد. و همانند یک الگو و روش برنامه ریزی استراتژیک با پرسش سئوالات کلیدی به ترسیم چشم انداز و ماموریت سازمان همراه با تدوین سیاست ها و برنامه های دراز مدت، میان مدت و کوتاه مدت بپردازد و در تدقیق هدف ها با روش تصمیم گیر ی عقلایی و منطقی موفق عمل کند.که در این مطالعه به تفصیل به این موارد اشاره شده و سعی شد با ارائه مثال هایی انواع سازمان ها را براساس نوع کارکرد و هدف گذاری دسته بندی و تقسیم نماید. تا از این طریق شناخت مدیران از انواع سازمان با کارکرد های متفاوت تکمیل و این اصل تببین گردد که عموما سازمان ها از نوع جنس ، شکل، ماموریت ها و اهداف و همچین ارائه خدمات و تولیدات به ذی نفعان از یکدیگر متمایز هستند و مسیرهای متفاوتی را در دنیای رقابت طی می کنند.

علل رابعه ارسطو ،غایت سازمان، هدف گذاری ، برنامه ریزی عقلایی ،انواع کارکرد ، ذی نفعان