ارائه مدلی جهت خلق ظرفیت های نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران

هدف: تربیت نیروی انسانی متخصص برای سال های آینده، انجام تحقیقات برای مشکلات، نوآوری و خلاقیت برای حل مسائل، ایفای نقش پیشتاز در امور علمی و فرهنگی، ارتباط با تحولات علمی جهان و انتقال دانش علمی و فناوری به کشور از جمله ضرورت وجودی دانشگاه است. در این راستا ایجاد منابع مالی و توامندی علمی ضرورتی انکارناپذیر است. برای تحقق این مهم داشتن مدلی راهبردی ضروری است لذا پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای خلق ظرفیت های نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران صورت گرفته است.مواد و روش ها: پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش را ۲۴۸ نفر از روسا، معاونان پژوهش و فناوری، آموزشی، هیات علمی برجسته و متخصصان خبره آموزش عالی تشکیل داده اند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی به نسبت سهمی و استفاده از فرمول کوکران، ۲۱۲ نفر انتخاب گردیده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ۱۰۶سوالی بوده است که روایی آن از طریق مصاحبه با ۱۷ نفر از خبرگان آموزش عالی مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش α کرونباخ برابر با ۸۸ /۰ بدست آمده است. به منظور تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش کدگذاری (برگرفته از روش نظریه داده بنیاد) استفاده گردیده و در نهایت با تدوین پرسشنامه و با استفاده از روش دلفی به تعیین اعتبار پرسشنامه پرداخته شد. برای تحلیل داده های کمی از آزمون های آماری کلموگروف اسمیرنوف جهت تعیین نرمال بودن داده ها، تحلیل عاملی تاییدی برای تعیین روایی ابزار و مدل معادلات ساختاری برای آزمون الگو و ... استفاده شده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داده است که «سازماندهی و ساختار سازمانی»، «فرایندهای سازمانی» و «منابع و تجهیزات» به عنوان مولفه ها و «فرهنگ سازمانی»، «مدیریت سرمایه انسانی»، «رهبری و مدیریت استراتژیک دانش»، «آموزش و ارتقاء علمی» و «پژوهش و فناوری» عوامل موثر بر نوآوری شناسایی شده اند. بر این اساس دانشگاه ها جهت هم راستا شدن با تغییرات جهانی، ضروری است تا به عنوان مرجع علمی، آموزشی و پژوهشی آمادگی لازم را در حوزه رهبری و آموزش کسب نمایند. به علاوه تربیت و رشد حرفه ای راهبران سیستم (اعضای هیات علمی)، طراحی مجدد فرایندهای دانشگاه، فراهم سازی بستر و زمینه سخت افزاری و نرم افزاری، هموار نمودن چالش های مدیریتی از طریق توانمندسازی مدیران، تبیین ساز و کارهای عملیاتی جهت توسعه و بهبود شرایط، تشکیل و فعال سازی کمیته ستادی در دانشگاه برای آغاز، هدایت، پشتیبانی و استمرار نوآوری، بهره برداری از کلیه امکانات دانشگاه به ویژه اعضاء هیات علمی جهت توسعه فرهنگ نوآوری، در نظر گرفتن اعتبارات و بودجه مجزا برای اجرای فعالیت های نوآوری، فراهم نمودن زمینه استقلال بیشتر مدیریت واحدهای دانشگاهی جهت پیاده سازی ایده ها و فروش تولیدات علمی جهت تقویت بنیه مالی دانشگاه اهم اقداماتی است که مدیران دانشگاه ها می بایست بی وقفه به آن پرداخته تا در راستای توسعه پایدار گام بردارند.

Keywords:

خلق ظرفیت , دانشگاه , مدیریت , نظام آموزشی , نوآوری