ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی(مورد مطالعه: استان گیلان)

هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی و ارائه ی یک مدل جامع به عنوان منشور راهنما جهت ارتقاء کیفیت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان می باشد؛ لذا در پژوهش حاضر ابتدا به وسیله ی ادبیات و پیشینه ی پژوهش اقدام به شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت آموزش عالی شد و سپس به وسیله ی روش دلفی ۱۲ عامل نهایی گردید و در مرحله ی بعد این فاکتورها به وسیله ی روش تحلیل عاملی تاییدی (CFA) اعتبارسنجی و اولویت بندی شدند. سرآخر نیز مدل نهایی ارتقاع کیفیت دانشگاه ها و موسسات غیرانتفاعی و غیردولتی استان گیلان طراحی و ارئه گردید.   مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل ۲۶۹۷ نفر از اعضای هیات علمی رسمی، کارکنان و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان می باشد و از این افراد تعداد ۳۴۷ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که براساس فرمول کوکران محاسبه شده است؛ روش پژوهش از لحاظ ماهیت توصیفی و از نوع اکتشافی-علی و از لحاظ هدف کاربردی است. همان طور که بیان گردید، ابعاد کیفیت آموزش عالی در این پژوهش شامل ۱۲ مولفه می باشد. برای تایید روایی عاملی اکتشافی از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد که در نتیجه ی آن همه ی ابعاد مورد تایید قرار گرفتند. در پژوهش حاضر یک پرسشنامه ی محقق ساخته ی ۱۲۳ گویه ای بین نمونه تحقیق توزیع گردید و پس از تکمیل با استفاده از آزمون K-S، t-test تک نمونه ای، مدلیابی معادلات ساختاری (SEM) و به طور مشخیص تحلیل عاملی تاییدی (CFA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ بدین منظور از نرم افزارهای تخصصی SPSS ۲۲ و LISREL۸.۸ استفاده شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج ناشی از توزیع پرسشنامه بین نمونه ی پژوهش و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از نرم افزار SPSS ۲۵ و LISREL ۸.۸ نشان داد که اولویت فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت آموزش دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان براساس بارهای عاملی به ترتیب به این شرح است: ۱- بعد زیرساختهای فیزیکی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات (بار عاملی برابر با ۶۷/۰)، ۲- بعد خدمات (بار عاملی برابر با ۶۴/۰)،  ۳- بعد پژوهش (بار عاملی برابر با ۶۰/۰)، ۴- بعد مالی (بار عاملی برابر با ۵۸/۰)، ۵- بعد دانشجویان (بار عاملی برابر با ۵۷/۰)، ۶- بعد فرایند پذیرش (بار عاملی برابر با ۵۲/۰)، ۷- یعد آموزش و برنامه ریزی درسی (بار عاملی برابر با ۴۸/۰)، ۸- بعد کارکنان (بار عاملی برابر با ۴۵/۰)، ۹- بعد چشم انداز، رسالت و اهداف  (بار عاملی برابر با ۴۴/۰)، ۱۰- بعد ارزش های کلیدی دانشگاه (فرهنگ دانشگاهی) (بار عاملی برابر با ۴۳/۰)، ۱۱- بعد مدیریت و رهبری (بار عاملی برابر با ۴۰/۰)، و ۱۲- بعد هیئت علمی (بار عاملی برابر با ۲۰/۰)؛ با توجه به نتایج پژوهش مشخص می شود که هر یک از ۱۲ عامل فوق با توجه به آماره ی t تاثیرشان بر کیفیت آموزش عالی محرز و مسلم است زیرا همه ی مقادیر آماره ی t بالاتر از مقدار ۹۶/۱ ± هستند؛ اما چیزی که باید به آن توجه کرد و بسیار مهم است این است که انجام سرمایه گذاری همزمان بر روی همه ی عوامل فوق با توجه به محدودیت و کمبود منابع غیرممکن است؛ بنابراین باید اولویت متغیرها براساس بار عاملی نگاه کرد. اما با نگاهی دقیق تر به فاکتورهای فوق و با تمرکز بر بارهای عاملی می توان دریافت که ۴ عامل اول یعنی بعد زیرساخت های فیزیکی، خدمات، پژوهش و مالی به ترتیب دارای بالاترین بار عاملی هستند و اختلاف بار عاملی این ۴ فاکتور با بقیه فاکتورها بسیار زیاد است؛ بنابراین به روسای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان توصیه می شود، برای دستیابی به کیفیت ابتدا روی این ۴ عامل سرمایه گذاری نمایند. 

Keywords:

دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی وغیرانتفاعی , کیفیت , گیلان , نظام آموزش عالی