مائده بهی فر - دانشجوی دکتری سنجش از دور، دانشگاه تهران
عطاالله عبدالهی - دانشیار گروه سنجش از دور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
مجید کیاورز - استادیار گروه سنجش از دور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
فرشاد امیراصلانی - استادیار گروه سنجش از دور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

خشکسالی از مهم ترین بلایای طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. بیشتر مطالعات انجام شده به شدت خشکسالی پرداخته اند و معمولا سایر ویژگی های آن بررسی نشده است. در این تحقیق، اولین بار، قابلیت شاخص های هواشناسی و داده های ماهواره ای با یکدیگر ادغام شده و از آن برای مطالعه تمامی ویژگی های خشکسالی، در دو حوزه داخلی و ساحلی کشور، استفاده شده است. بدین منظور، شاخص SPI با استفاده از تصاویر ماهواره ای بارش TRMM محاسبه شده و سپس مشخصه های خشکسالی مانند شدت، تداوم، بزرگی و گستره خشکسالی، به صورت مکانی، در سطح حوزه مطالعه شد. نتایج نشان دهنده همبستگی کلی ۰.۹۴ بین SPI محاسبه شده از تصویر و داده های ایستگاهی بوده است. حداکثر شدت خشکسالی در منطقه مورد مطالعه برابر با ۴.۱۹- بوده که در آذر سال ۱۳۸۹ اتفاق افتاده است. علاوه براین، فراوانی وقوع خشکسالی های فرین، در دو مقیاس زمانی شش و دوازده ماهه، در حوزه داخلی بیشتر از حوزه ساحلی بوده است. در بازه مورد مطالعه، در مقیاس زمانی شش ماهه، ۶۰% از رویدادهای خشکسالی حوزه بزرگی خفیف تر از ۱۸.۳- داشته اند. نتایج نشان داد، با استفاده از تصاویر ماهواره ای، به خوبی می توان به مشخصه گستره خشکسالی دست یافت؛ درحالی که با استفاده از سایر روش ها قابل محاسبه نیست. علاوه براین، با به کارگیری تصاویر ماهواره ای، می توان مشخصه های خشکسالی را در سطح حوزه، به صورت مکانی، مطالعه کرد و چنین کاری با روش های سنتی امکان پذیر نیست. نتایج تحقیق موید مزیت به کارگیری داده های بارش ماهواره ای در مطالعه خشکسالی بوده است. 

خشکسالی, سنجش از دور, شاخص بارش استانداردشده, گستره خشکسالی