فرهاد کاروان - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

طراحی معماری یکی از برنامه های درسی هنرجویان معماری است که در سطوح متفاوتی تدریس می شود و شناسایی عوامل و متغیرهای موثر بر طراحی هنرجویان را می طلبد. اندیشمندان ازجمله متغیرهای تاثیرگذار بر روند و شیوه طراحی را تفکر و سبک های یادگیری فراگیران می دانند. هدف در پژوهش حاضر بررسی رابطه تفکر تاملی و سبک های یادگیری با توانایی طراحی هنرجویان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی  همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه هنرجویان رشته نقشه کشی معماری هنرستان های پسرانه (سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹) در شهر همدان بود. نمونه مورد نظر در همدان تعداد ۱۲۰ هنرجوی در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسش نامه سنجش تفکر تاملی کمبر و لیونگ در چهار مولفه عادی شدن، فهمیدن، تاملی، و انتقادی و پرسش نامه سبک یادگیری کلب در چهار مولفه سبک یادگیری واگرا، هم گرا، جذب کننده و انطباق یابنده و آزمون ارزیابی طراحی محقق ساخته بر اساس کتاب درسی رشته نقشه کشی معماری بود. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان دادند که بین تفکر تاملی و میزان توانایی طراحی هنرجویان رابطه وجود دارد؛ به عبارتی با تفکر تاملی و توانایی فکری می توان به پیش بینی خوبی برای طراحی معماری دست یافت. همچنین توانایی طراحی و قدرت ترسیم با نوع و سبک یادگیرنده بخصوص سبک یادگیری واگرا ارتباط دارد. بر  اساس نتایج پژوهش پیشنهاد می شود، جهت تربیت و آموزش هنرجویان معماری در زمینه قدرت ایده سازی و نهایتا عرضه و نمایش یک طرح نهایی به زمینه فرایندهای شناختی ازجمله تفکر و سبک یادگیری توجه جدی شود. به این معنی که تدوین کتب درسی به گونه ای باشد که پردازش ذهنی و آموزش تفکر و شیوه یادگیری را در بر داشته باشد.

تفکر تاملی, سبک یادگیری, فراوردههای طراحی, فرایند طراحی, هنرجویان معماری