بررسی بصر محوری ملاصدرا در مسئله وجود ذهنی

برخی از تاریخ نگاران فلسفه، تفکر یونانی را  یک شناخت بصر محور می دانند. از آنجا که یکی از اضلاع هندسه معرفتی فلسفه اسلامی تفکر یونانی است نگارندگان این پرسش را روبه روی خویش یافتند که آیا شناخت بصر محور را می توان در جریان تفکر فیلسوفان اسلامی رصد نمود؟ بسیاری از واژگان مستعمل در منطق و فلسفه همانند تصور، صورت، وجود عینی، ظهور، تبیین و.....تداعی کننده و تایید گر چنین شناختی است.  نگارندگان در این جستار دایره پژوهش خود را محدود به مسئله وجود ذهنی ملاصدرا کرده اند و به این مسئله پرداخته اند که معلومات و مدرکات ما نه تنها از تاثیر حواس ظاهری در امان نیستند؛ بلکه بیش از دیگر حواس تحت تاثیر قوه بینایی اند. ملاصدرا در مواضعی، خصوصا صور عقلی، سعی در دوری جستن از حس محوری (و بصر محوری) مبتنی بر نظام هستی شناختی و معرفت شناختی فلسفه اش می کند، اما به نظر می رسد اگر در خلال بررسی سخنان او در وجود ذهنی پرسشهایی از زاویه­ی دیدی خاص مطرح شود، او هم دچار چالش های جدی درون سیستمی می­گردد. به باور نگارندگان، مقوله شناخت در نظام فلسفی ملاصدرا، دست کم بر پایه آنچه در وجود ذهنی می­گوید تحت تاثیر نمودهای حسی معلومات خارجی است و بیش از سایر حواس،  بینائیده شده است و این نکته علاوه بر صور جزئی بر صور کلی صادق است.

Keywords:

بصرمحوری-ملاصدرا-وجود ذهنی