سیر تحول اندام های اصلی خانه های تبریز از دوره ی قاجار تا اواخر دوره ی پهلوی دوم

خانه­های مسکونی یکی از مهم­ترین گونه­های معماری ایرانی همواره مورد توجه بوده­اند و بخش مهمی از تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه را می­توان در آن­ها مشاهده کرد. در دوره­ی قاجار و پهلوی، معماری خانه­ها تحت تاثیر تغییر رویکردهای اجتماعی ناشی از نفوذ هنر غربی بوده که خود حاصل مبادلات اجتماعی ایران و اروپا می­باشد. این دوران یکی از حلقه­های گسست معماری سنتی ایران بوده که تا آن زمان طبق الگوهایی مشخص و در چارچوب شکل می­گرفت که مبنای آن سنت و ایده­آل­های سنتی جامعه آن روز بود. بررسی اجمالی خانه­های سنتی شهر تبریز به خوبی سیرتحول این تغییر را نشان می­دهد. این تغییرات نه تنها در فرم کلی ساختمان­ها صورت گرفته است، بلکه اولویت­بندی فضایی ناشی از تغییرات پلان خانه­ها تاثیر مستقیم بر روی نمای آنها گذارده است. به نحوی که برخی عناصر که تا قبل از آن در فضاهای داخلی جانمایی می­شد به تدریج وارد نمای ساختمان­ها می­شود. در این مطالعه، بررسی ساختار تزئینات و عناصر موجود در اندام­های اصلی خانه­ها، نما و اهمیتی که این عناصر در این پروسه به دست می­آورد، موردنظر است. روشن است که سیر تحول خانه­های مسکونی در تبریز، به­عنوان یکی از مهم­ترین عناصر پیشگام مدرنیته؛ نقش مهمی در چهره­ی کالبدی شهر داشته است.

Keywords:

خانه های تبریز , معماری دوره ی قاجار , معماری دوره ی پهلوی , عناصر اصلی خانه , گونه های خانه های تبریز