علیرضا دهقان - گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران
فرهاد خرمایی - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
الناز غنیمت - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سید مسعود طباطبایی - گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

اکوتوریسم یکی از مهمترین فعالیت­های اقتصادی در نقاط مختلف جهان به شمار می­آید که با توجه به مناطق بکر و زیبای گردشگری روستایی می­تواند به عنوان راهکاری اساسی در توسعه پایدار روستایی مطرح گردد. جزیره قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس، با برخورداری از جاذبه­های طبیعی شگفت انگیز و مکان­های گردشگری منحصر به فرد همجوار با سکونت­های روستایی، مجموعه­ای کم نظیر از گونه اکوتوریسم روستایی را ایجاد کرده است. از سوی دیگر فناوری اطلاعات و ارتباطات از عمده­ترین معیارهای توسعه و پیشرفت اقتصادی و صنعتی و یکی از شاخص­های توسعه پایدار محسوب می­شود که بر جنبه­های مختلف زندگی افراد و اجتماعات بشری تاثیر گذاشته است. این فناوری می­تواند سهمی مهم در متنوع سازی اقتصادی داشته باشد و با ایجاد درآمد و اشتغال موجب توسعه مناطق روستایی گردد. از این رو تعیین یک راهبرد توسعه­ای برای روستاها با رویکرد اکوتوریسم پایدار مبتنی بر فناوری اطلاعات ضروری می­باشد. در این پژوهش در روشی توصیفی-تحلیلی به مطالعه تجربیات در زمینه توسعه اکوتوریسم روستایی قشم پرداخته و با استفاده از ماتریس SWOT، تجزیه و تحلیل برای تشخیص عوامل داخلی و خارجی انجام شده است. در این رویکرد با نگرش فناورانه، به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصت­ها، از روش دلفی استفاده شده و ظرفیت­ها و محدودیت­های اکوتوریستی جزیره قشم تعیین گردیده است. سپس از مدل مکمل QSPM برای اولویت بندی راهبردها و تعیین مناسبترین راهبرد بهره­گیری شده است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد، توسعه اکوتوریسم روستایی جزیره قشم باید براساس "استراتژی­های تغییر جهت" با تمرکز بر فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد برنامه­ریزی و بازنگری قرار گیرد.

اکوتوریسم روستایی, SWOT, QSPM, فناوری اطلاعات, جزیره قشم