نفیسه صادقی - ۱-گروه کنترل دارو و غذا، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران. ۲-مرکز تحقیقات حلال، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهران، ایران.
معصومه بهزاد - گروه کنترل دارو و غذا، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران.
منان حاجی محمودی - گروه کنترل دارو و غذا، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران.
بهروز جنت - مرکز تحقیقات حلال، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهران، ایران.
سروش فتحی - گروه کنترل دارو و غذا، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران.

مقدمه: محصولات غذایی حاوی مواد شیمیایی مختلفی، شامل عناصر ضروری و مغذی، عناصر سمی و مضر هستند در این بین محصولات لبنی مصرف گسترده ای در بین افراد دارد وبررسی میزان عناصری مانند روی و مس که جهت فعالیت های حیاتی بدن ضروری بوده و فلزات سنگین سمی مانند کادمیوم و سرب که در اثر آلودگی های محیطی وارد محصولات لبنی می شود و به، به کنترل و پایش نیازمند است.روش ها: برای بررسی میزان فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم در ماست و دوغ، محصولات ۱۲ کارخانه پر مصرف در سطح شهر تهران که شامل ۲۷۹ نشان تجاری ماست و۱۳۹ نشان تجاری دوغ بود، جمع آوری شده و به روش Differential Pulse Anodic Stripping Voltammetry به دلیل حساسیت بالا و انتخاب پذیری آن استفاده شد. جهت آماده سازی نمونه از روش خاکستر خشک Dry Ash  استفاده شد و نمونه ها را به سل دستگاه تزریق و جهت رسم منحنی کالیبراسیون از روش اضافه کردن استاندارد ادیشن (در هر مرحله سه مرتبه) استفاده شد. میانگین غلطت روی با استفاده از نرم افزار SPSS داده ها پردازش گردید.نتایج:  برای نمونه های ماست و دوغ به ترتیب غلظت میانگین روی۵۶/۴± ۰۸/۲۷ و  µg ۵۳/۱ ±۷۲/۸ g/lµ، برای مس ۷۰/۰± ۹۴/۴ و ۵۹/۰±۲۱/۳ µg/l، برای کادمیوم ۷۳/۰±۳۴/۶ و µg/l ۶۴/۰±۰۵/۴ µg/l و برای سرب ۶۹/۰±۸۴/۴ و±۶۲/۰±۰۹/۳ µg/l به دست آمد که بر اساس سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ((FAO و سازمان بهداشت جهانی ((who و وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکاUSDA  غلظت تمامی فلزات پایین تر از میزان مجاز اعلام شده و همچنین اختلاف معنی داری هم بین غلظت نمونه های ماست و دوغ مورد مطالعه وجود ندارد نداشت (۰۵/۰ pvalue>).نتیجه گیری: با توجه به مصرف روزافزون محصولات لبنی ماست و دوغ در سبد غذایی خانوار و نقش جدی آن در تغذیه روزمره، بنابراین بررسی و کنترل کیفی عناصر ریزمغذی روی و مس و آلاینده های سرب و کادمیوم ضروری به نظر می رسد. 

روی, مس, فلزات سنگین, ماست, دوغ, ولتامتری