محمد خسروی شکیب - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
معصومه یاسمی فر - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دبیرآموزش و پرورش

چهره زن در ادبیات معاصر ایران پررنگ و متفاوت از ادبیات کلاسیک است. بزرگ علوی و علی­محمد افغانی از نویسندگان توانای ادبیات داستانی معاصر هستند که زن در آثارشان نقش محوری و کانونی دارد. بزرگ علوی در رمان چشم­هایش، زن را با شخصیتی کمابیش متفاوت نسبت به زنان جامعه آن روز وارد داستان کرده است. «فرنگیس» شخصیت زن برجسته در رمان چشم­هایش، از زنان مدرن و به­روز و اغلب آگاه به حق و حقوق انسانی خود هستند که با انگیزه­های متفاوت و متعدد وارد فعالیت­های سیاسی و اجتماعی می شوند. هرچند بزرگ علوی نگاهی دوقطبی نسبت به زن دارد و جنبه­های مرموز و پیشرفته­ای از شخصیت او را نشان می­دهد؛ اما شخصیت اصلی در داستان او زنی پویا و پرانرژی است که از نقش مادری و همسری دور می­شود و نقش­های اجتماعی را می­جوید؛ حال آنکه شخصیت اصلی در داستان علی­محمد افغانی از زنان سنتی با چارچوب­های محدود است که در جامعه آن روز امری طبیعی بود. «گل­عنبر» در رمان شغلم میوه بهشته زنی فقیر، کم­تحرک و ایستا است که شخصیتی یک حال و کم­انرژی را تا پایان داستان با خود دارد. او در جامعه و خانواده مظلوم، مطیع و فقیر است و زندگی را با سختی و بلاتکلیفی می­گذراند و این فقر و محدودیت، گاهی او را به کارکرد­های منفی می­کشاند.  

مقایسه, رمان, چشم­هایش, شلغم میوه بهشته, زن, اجتماع