سیروس عبدی - کارشناس ارشد زبان ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور لواسان
نادر کریمی راد - مدرس دانشکده فنی و حرفه ای چمران اهواز

انعکاس مرگاندیشی آدمی ابتدا در اساطیر، سپس فرهنگ و آنگاه زبان ملل به اشکال گوناگون جلوه گر شده است نگرش ادبا به مرگ در تاریخ زبان فارسی دری از ابتدا تا کنون کاملا دگرگون شده است.اشعار رودکی و غزلهای حسین منزوی برای مقایسه نمونه هایی از ادبیات فارسی در مورد مرگدر دو سوی این نمودار قرار دارند. ورود اسلام به ایران فرهنگ و تمدن ایران را طی زمانی طولانی و نه به یکباره در همه ابعاد متحول و دگرگون کرد. در ابتدا فضای حاکم بر اندیشه ایرانی همچنان فضای پیش از اسلام بود تا اینکه طی چند قرتاندیشه دینی شکل گرفت. رودکی یکی از نمایندگان همین فضا است و به طور کلی دیدگاهی سطحی در مورد مرگ ارائه داده است. اشعار او یا در مورد بی توجهی به مرگ و خوشیاشی و لذت گرایی مادی است یا یاد مرگ با حسرت و درد و دریغ بر نعمتهای گذشته اما حسین منزوی که در فضایی کاملا متفاوت شعر گفته است از دیدگاهی دیگر به مرگ می نگرد. اشعار او در این مورد کمتر نشانی از حسرت بر مرگ دارد بلکه بیشتر نماینده دیدگاهی است که با این واقعه مهم مشکلی ندارد بلکه از اصول اندیشه او در مورد حیات و جهان مادی است. براین اساس، او نه اندیشه ای عمیق در مورد چرایی و چند و چون مرگ دارد و نه آن را خلاف انتظار خود می بیند، بلکه انگار از ابتدای حیات آن را پذیرفته و هرآن منتظر رخداد آن است. او درواقع دیدگاه کلی و عمومی جامعه خود را در این مورد بازتاب میدهد

رودکی،تصویر مرگ،حسین منزوی،عشق،معشو ق