ژئوتوریسم: جستاری آغازین در نگره های بنیادین خردورزی ژئوتوریسم

با به کار گیری دو رویکرد همرخدادی و ترا رخدادی در بررسی دگرگونی های طبیعی می توان به دو شیوه به بررسی پدیده های زمین ریخت شناسی گسترده در طبیعت پرداخت، این بدان معنی است که دگرگونی های زمین ریخت شناسی را می توان در زمانی ویژه در پدیده های زمینی گوناگون در سراسر زمین بررسی نمود یا اینکه در راستای زمان روند دگرگونی یک پدیده را در فرآیند زمین ریخت شناسی آن دنبال نمود . روند دگرگون ی یادشده همان چیزی است که می تواند در نگره ی نخستین پژوهش پیش روی یعنی بهرهی دگر ریختی زمینی یا دگرگونی زمین ریخت شناسی 1 به کار آید، بدان معنی که زمین همیشه در دگرگونی و دگرریختی است، فرآیندی همیشگی که پیوسته به رخنمایی چهره های بی مانندی از طبیعت و زمین انجامیده است. حال اینکه در چشم انسان هر دگرگونی زمین ریخت شناسی نمونه ای از زیان، فرسودگی، یا دگرشدگی به شمار می آید تنها از آن روی است که آن دگرگونی نو برای انسان غیرقابل انتظار بوده، چرا که ذهن انسان همواره هر دگرگونی نو را با تصویر پیشین آن در نخستین تجربه خود از آن پدیده می سنجد، و این همان چیزی است که در پژوهش پیش روی از آن به نام کژ باور همانمانی 2 یاد شده است. از سوی دیگر، برابر با نگرهی دگرگونی زمین ریخت شناسی: آیند و فرآیند 3 هیچ دگر ریختی زمینی نمی تواند با بررسی محصول یا آیند 4 این دگرگونی به تنهایی بررسی شود، بلکه به هنگام بررسی یک پدیده ی زمین ریخت شناسی نو می بایست آن را در همراهی با فرآیندی 5 که به شکل گیری آن انجامیده است دید و شناخت، و این بدان معنی است که هر پدیده ی زمین ریخت شناسی را می بایست در هر جا و هر گاه به عنوان برآیند در برگیرنده ی آیند و فرآیند ی که به پیدایش آن انجامیده است به شمار آورد. افزون بر ا ی ن، داوری یک زمینگرد درباره ی یک پدیده ی زمین ریخت شناسی می بایست از هر گونه سود یا زیان انسانی در پیوند با رویداد آن پدیده به دور و از آن گسسته بوده، در همسویی با نگرهی گسست در زیبایی شناسی زمین ریخت شناسی 6 باشد. بر پایه این نگره، برای نمونه رویداد یک زمین لرزه ، زمین لغزش، آتشفشان یا مانند آن، آن گاه که به دور از نگرش سودگرایانه یا زیان گرایانه انسانی بررسی گردد می تواند از راه زیبایی شناسی داوری گردد و خود نمونه ای از زیبایی به شمار آید.

Keywords:

ژئوتوریسم , نگره , خردورزی ژئوتوریسم , دگرگونی زمینریختشناسی