صغری چهره نژاد - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی ، گروه حقوق خصوصی ، واحد اردبیل ، دانشگاه آزاد اسلامی ، اردبیل ، ایران
داوود اندرز - استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد دماوند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دماوند ، ایران

هدف اصلی پژوهش بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه سوآپ و مقایسه آن با عقود معینه و نهادهای مشابه حقوقی در ایران جهت استفاده از این قرارداد دربازار بورس و رفع خلا موجود در زمینه قراردادها است . بستر سازی و تدوین مبانی نظری جهت استفاده از آن جهت وضع قانون جامع و کاملی در خصوص قرارداد مشتقه سوآپ از اهداف اصلی تحقیق حاضر می باشد. وجود قوانین مربوط به قرارداد های مشتقه جهت استفاده قضات و وکلا برای حل اختلافات طرفین قرارداد بسیار ضروری می باشد. تحقیق حاضر خلاء قانونی موجود در این زمینه را برای استفاده قضات و وکلا و بورس اوراق بهادار و سایر سازمانها پر خواهد نمود.با بررسیهای جامع وآزمون فرضیات مشخص گردید که این قرارداد در قالب صلح دین به دین قرار دارد .همچنین معلوم گردید که سوآپ نرخ بهره متعارف غرب با اصول قرارداد های اسلامی وفقه شیعه منطبق نمی باشد و قرارداد سوآپ شباهت هایی با بیع تورق دارد اما بیع تورق محسوب نمی شود و قرارداد جدیدی می باشد که می توان با تصحیح شکل غربی این قرارداد را در قالب عقود اسلامی مورد استفاده قرار داد.

بررسی فقهی حقوقی, ابزار مشتقه, سوآپ, حقوق ایران