محمدمهدی اسماعیلی - تهران
میثم عباسی فیروزجاه - تهران

هدف این مقاله، بررسی عقلانیت انقلاب اسلامی از دیدگاه آیت­الله خامنه­ای است. از دید رهبری، عقلانیت جزء جداناشدنی انقلاب به شمار می­رود که در کنار دو مفهوم معنویت و عدالت، ابعاد اصلی مکتب امام خمینی(ره) را تشکیل می­دهد. انقلاب بر حسب عقلانیت خاص خود به تولید مفاهیمی می­پردازد که برای اداره جامعه و حرکت به سمت الگوی مطلوب پیشرفت از اهیمت اساسی برخوردار است. این پژوهش با طرح این پرسش، که «مضمونهای برآمده از عقلانیت انقلاب اسلامی از دیدگاه آیت­الله خامنه­ای چیست؟» درصدد است با استفاده از روش تحلیل مضمون، شبکه­ای از مضمونها نظیر دین­محوری، باهم­بودگی، عدالتخواهی، استکبارستیزی و مردم­سالاری را از بیانات رهبری استخراج کند و مورد بررسی قرار دهد. از نظرگاه رهبری، این مضمونها آموزه­هایی ذهنی و مبتنی بر قوه مجرد عقلی نیست، بلکه مفاهیمی «عملی» و «تمدن­ساز» است که جمهوری اسلامی باید در راستای تحقق آن حرکت کند. بنابراین، ترسیم و بازنمایی محورها و مولفه های عقلانیت در انقلاب اسلامی از دیدگاه رهبری مقصود این نوشتار است.

انقلاب اسلامی, استکبارستیزی, باهم بودگی, عدالتخواهی, عقلانیت, دین محوری, مردم سالاری