مقایسه محراب مساجد آل بویه تا تیموریان (شیوه رازی و آذری) استان اصفهان در گستره شکلی

محراب های مساجد ازجمله آثار ارزشمند تاریخ هنر ایران، به­ویژه در عصر آل­بویه تا تیموریان است. محراب ها در ادوار و شیوه­های مختلف بر اثر عوامل گوناگون دچار تحولاتی شده اند. بررسی محراب­ها یکی از راه­های پی بردن به هنر و معماری رایج ادوار است و از نتایج آن می­توان جهت مرمت اصولی بر پایه ی شیوه­ی­ ساخت و طراحی­های جدید بهره ­برد. هدف این مقاله شناسایی، مقایسه و تحلیل ویژگی­های محراب های مساجد جامع اصفهان در شیوه های رازی و آذری ­است. اطلاعات این پژوهش کاربردی از طریق کتابخانه­ای­ میدانی به دست آمده و از انواع سطوح پژوهش و روش های مقایسه­ای بهره ­برده است. براساس بررسی­ها، ساختار کلی محراب­ها از رازی تا آذری روندی تدریجی را طی کرده ­است.­ تحولات غالبا در نما و همراه با تغییر تناسبات بوده و در پلان تفاوت چندانی وجود ندارد. از ویژگی­های شکلی رایج و مشترک دو شیوه، بهره­گیری از قاب مستطیلی، دو طاق­نما، چهار ستون و تناسبات ایرانی-اسلامی است. اکثر نمونه­ها دارای قوس تیزه­دار و یک حاشیه­ی پیرامونی اند. از ویژگی­های خاص شیوه ی آذری استفاده از پیشانی است.    

Keywords:

Keywords: Isfahan Mosque Altars , Rāẕī Style , Āẕarī Style , Buyid , Timuri , محراب مساجد اصفهان , شیوه رازی , شیوه آذری , آل­ بویه , تیموریان.