سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تاکید بر نقش آفرینی فناوری های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان

خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی به لحاظ سبک زندگی و پیامدهای ناشی از آن، در طول تاریخ و در جوامع مختلف، دستخوش تحولات زیادی شده است. رشد سریع فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و گسترش حوزه های اثرگذاری آن در تمامی شئونات زندگی انسان، از جمله در حوزه خانواده، تغییر و تحولات شگرفی را پدید آورده است. سبک زندگی ایرانیان به معنای چگونگی جریان حیات و شیوه زندگی آنان نیز با ورود تکنولوژی های نوین ارتباطی و رسانه ای در برخی حوزه ها دستخوش تحولاتی شده است و به تبع آن تحولی اساسی در معنا، مفهوم و سبک های زندگی خانواده ایجاد کرده است. از آنجایی که تغییر و تحولات تکنولوژیکی، ساختار سنتی خانواده ایرانی را در انواع الگوهای همسرگزینی، روابط بین همسران، روابط والدین با فرزندان و شیوه های فرزندپروری، روابط بین دو نسل، مشاغل اقتصادی نوین در خانواده، اوقات فراغت، انگاره های جنسیتی و ...متاثر نموده است. بر این اساس نادیده انگاشتن اهمیت تغییرات تکنولوژیکی، فرهنگی در جامعه و سبک های زندگی منبعث از آن، ممکن است به از دست رفتن فرصت ها و پیش بینی ناپذیری تهدیدها منجر شود. مقاله ی پیش رو حاصل یک تحقیق آینده پژوهانه است که در آن شناسایی مولفه های کلیدی و مضامین اصلی سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تاکید بر نقش آفرینی فناوری های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان در ایران، با استفاده از مصاحبه های عمیق و پرسشنامه و به کمک نرم افزار ان وی وو (NVIVO) تعیین شده و سناریوسازی با استفاده از رویکرد شهودی انجام شده و عناوین سناریوها ترسیم و مختصات خانواده در هریک بحث و بررسی شده است. از دیدگاه خبرگان،۴ سناریو: خانواده التقاطی رسانه ای، خانواده پایدار رسانه ای، خانواده ناپایدار رسانه ای و خانواده آشفته رسانه ای تدوین و ویژگی های اصلی هر سناریو ارائه گردید.

Keywords:

سبک زندگی , خانواده , فناوری های نوین ارتباطی , سناریوهای خانواده