تعیین پارامترهای سینتیکی معادله آرنیوس برای واکنش های تولید نفت و گاز با روش پیرولیز آبی در نمونه های شیل نفتی حاوی کروژن نوع II در سازند سرگلوی لرستان

در پژوهش حاضر به انجام آزمایش پیرولیز آبی و همچنین بررسی و تحلیل ابعاد سینتیک زایش نفت و گاز روی نمونه های شیل نفتی حاوی کروژن نوع  II از سازند سرگلو در منطقه قالی کوه لرستان در ایران پرداخته می شود. قبل از انجام آزمایش، دستگاهی متناسب با شرایط دمایی و فشاری آزمایش طراحی و ساخته شد. نتایج پیرولیز راک– اول (Rock-Eval) قبل از انجام آزمایش پیرولیز آبی روی نمونه نابالغ که هنوز به مرحله زایش هیدروکربن (مرحله کاتاژنز) نرسیده است، نشان داد نمونه مورد پژوهش در حالت نابالغ است و همچنین غنای مناسب ماده آلی برای انجام آزمایش یاد شده دارد. آزمایش پیرولیز آبی برای ۵۰ گرم نمونه سنگ در ۶ نقطه دمایی به مدت ۷۲ ساعت انجام شد. پس از انجام آزمایش، بیشترین میزان زایش نفت در دمای ۳۳۰ درجه سانتی گراد مقدار ۷۳۹ میلی گرم و برای گاز در دمای ۳۵۰ درجه سانتی گراد، مقدار ۳۴۸ میلی گرم به ازای ۵۰ گرم نمونه زایش شد. مقادیر پارامترهای سینتیکی نیز از رسم نمودار آهنگ ثابت واکنش زایش نفت و گاز در برابر معکوس دما حاصل شدند که مقدار انرژی فعال سازی برای واکنش زایش نفت و گاز به ترتیب برابر با ۷۵/۴۰ (kcal/mol) و ۷۷/۴۰ (kcal/mol) و مقدار فاکتور فراوانی برای واکنش زایش نفت و گاز به ترتیب ۱۰۱۴×۰۳/۱ بر واحد زمان و ۱۰۱۴×۵۴/۹ بر واحد زمان است. روند افزایش مقادیر نسبت تبدیل با افزایش دما برای دو حالت زایش نفت و گاز در پژوهش حاضر به صورت منحنی است که با نتایج معادله آرنیوس در خصوص نمودار نسبت تبدیل مطابقت دارد.

Keywords:

سازند سر گلو , شیل نفتی , معادله آرنیوس , پیرولیز آبی , پارامتر های سینتیکی