اسدالله رضایی - دانش آموخته دکتری مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

آسیب های ناشی از حضور بانوان در عرصه های اجتماعی سیاسی دغدغه بسیاری از متدینان است. برخی از آنها معتقدند پای بندی زنان به دستورهای دین در اثر حضورشان در اجتماع مخدوش می شود و این ناقض حد و مرز شریعت است. آنها متولیان امور دینی را به سهل انگاری منافی با معارف دین متهم می کنند و اعمال محدودیت بر آمد و شد زنان در اوضاع و احوال هنجارشکنانه امروزی را ضروری می دانند. اما اینکه به راستی فقه رفتارشناختی حوزه زنان، اصل را بر «مشارکت» می داند یا «محدودیت»، پرسشی است که نگارنده با استفاده از منابع فقهی مذاهب اسلامی، پاسخ آن را داده است. همه مذاهب هم نظرند که زنان، همچون مردان، بخش عظیمی از اجتماع انسانی هستند، و از کرامت، شرافت، حقوق فردی و اجتماعی برخوردارند و در پیشگاه خدا و دین مسئول اند. ولی بر اساس نحوه برداشت از گزاره های دینی در برخی از عرصه ها، زاویه دیدها متفاوت می شود. از این رو، به نگاه امامیه و گروهی از اهل سنت، اصل اولی، جواز مشارکت بانوان با رعایت حدود شرعی در اجتماع است، اما از نگاه گروهی دیگر از اهل سنت، اصل بر محدودیت است مگر به وقت ضرورت.

زن, اسلام, حضور, اجتماع, کرامت, مشارکت, محدودیت