محمد رضا مرادی تلاوت - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
سید عطاالله سیادت - استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
ابوالفضل درخشان - دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
صمد صفرخانزاده - کارشناس ارشد زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

دما و پتانسیل آب دو عامل اولیه مهم کنترل کننده جوانه زنی هستند. با استفاده از مدل های هیدروترمال تایم می توان پاسخ جوانه زنی بذر به این دو عامل محیطی را کمی سازی نمود. در برخی از این مدل ها فرض می شود که بازدارندگی گرمایی جوانه زنی ناشی از تغییر پتانسیل آب پایه (Ψb(g)) به سمت مقادیر مثبت تر تنها در دماهای بیشتر از حد بهینه (To) رخ می دهد و To مستقل از سطوح تنش خشکی است. در این مطالعه، مدل هیدروترمال تایم ویبول برای توصیف تغییرات Ψb(g) در پاسخ به دما و نیز مدل کردن اثر تنش خشکی بر تغییرات دماهای بهینه (To(g)) و بیشینه (Tm(g)) برای کسرهای مختلف جوانه زنی (g) بذر پنیرک (Malva parviflora) استفاده شد. درحالی که Ψb(g) در گستره دمایی بین Tb (دمای پایه) و Tm(g) روند خطی افزایشی نشان داد، ثابت هیدروتایم (θH) در پاسخ به افزایش دما به صورت غیرخطی کاهش یافت. بر مبنای رابطه بین Ψb(g) و θH، شکل پاسخ سرعت جوانه زنی (GR(g)) به دما در مدل هیدروترمال تایم به صورت منحنی تعیین شد. مدل مقادیر θHT (ثابت هیدروترمال تایم)، Tb، Ψbase (پتانسیل آب پایه در دمای پایه) و KT (شیب پاسخ Ψb(g) به دما) را به ترتیب ۰۴/۱۸۰۰ مگاپاسکال درجه سانتی گراد ساعت، ۴.۲۰ درجه سانتی گراد، ۲.۴۶- مگاپاسکال و ۰.۰۶۴ مگاپاسکال بر درجه سانتی گراد برآورد کرد. هر دوی To(g) و Tm(g) متناسب با افزایش شدت تنش خشکی کاهش نشان دادند و برای صدک های بالاتر جوانه زنی خنک تر شدند. مدل توسعه داده شده در این مطالعه نه تنها برازش های خوبی به داده های جوانه زنی داشت، بلکه برخی ویژگی های انطباقی بذرهای پنیرک به محیط های دمایی و رطوبتی را نشان داد.

بازدارندگی گرمایی, پتانسیل آب پایه, توزیع ویبول, دمای پایه, سرعت جوانه زنی