آزاده رحمنی - دانشجوی دکتری ژنتیک بیومتری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
علی اصغری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
حسین جعفری - دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، زنجان
امید سفالیان - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

آلودگی خاک ها بوسیله فلزات سنگین یک اتفاق شایع ناشی از نتایج فعالیت های انسانی، کشاورزی و صنعتی می باشد. در میان فلزات سنگین، سرب پتانسیل تجمع سریع در خاک را داشته، به سادگی جذب گیاه شده و در اندام های مختلف آن تجمع پیدا می کند. این تحقیق به منظور شناسایی QTLهای صفات مرتبط با تحمل به سمیت سرب در گیاه جو انجام شد. در این مطالعه از توده نقشه یابی OWB (۹۴ لاین دابلد هاپلوئید حاصل از تلاقی دو والد Dom و Rec جو) استفاده شد. گیاهچه های ۱۲ روزه این توده نقشه یابی تحت تیمار با نیترات سرب با غلظت صفر (شاهد) و ۲۰۰۰ppm قرار گرفتند و صفات فیزیولوژیکی شامل مقدار فتوسنتز، مقدار تعریق، هدایت روزنه ای، CO۲ زیرروزنه ای، دمای سطح برگ، میزان سبزینگی در مرحله آغازخوشه دهی اندازه گیری شد. با استفاده از نرم افزارهای MapQtl۵ و Mapchart۲.۳۲مناطق کروموزومی مرتبط با صفات فیزیولوژیکی فوق روی ۷ کروموزوم جو شناسایی شد. برای صفات مورد مطالعه تحت شرایط نرمال هیچ QTL مشاهده نشد. در شرایط تنش با سرب، برای صفات CO۲ زیرروزنه ای دو QTL روی کروموزوم ۶، میزان تعریق دو QTL روی کروموزوم ۳، هدایت روزنه ای چهار QTL روی کروموزوم های ۱ و ۳، مقدار فتوسنتز چهار QTL روی کروموزوم های ۲ و۳، میزان سبزینگی ۲۴ روز بعد از اعمال تنش چهار QTL روی کروموزوم های ۱ و ۴ و ۵ شناسایی گردید. مقدار واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط QTL های شناسایی شده برای صفات مورد ارزیابی از ۱۰.۵۰ تا ۱۹.۱۰ درصد متغیر بود.

حساسیت, صفات کمی, کروموزوم, مسمومیت با سرب, مقاومت