شیرین قاضیان تفریشی - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز
امیر آینه بند - دانشیار، دانشگاه شهید چمران اهواز
حسین توکلی - دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
سعید خاوری خراسانی - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
محمد جلینی - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال  ۱۳۸۹، در قالب  آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرت­های اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب بر اساس  ۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد ظرفیت زراعی)  و در کرت­های فرعی رقم (Ksc۴۰۳، مریت و آبسیژن) و روش کاشت (روی پشته و کف جوی) قرار گرفتند. در این آزمایش عملکرد و ۱۷ صفت موثر در عملکرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین هیبریدهای مختلف از نظر صفات مورد اندازه گیری تفاوت معنی­دار وجود دارد. همچنین اثر تنش خشکی بر صفات مورد ارزیابی معنی­دار بود. در این آزمایش صفات طول بلال، تعداد برگ بالای بلال اصلی و تعداد ردیف دانه در بلال به ترتیب دارای بالاترین همبستگی مثبت با عملکرد دانه بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه به مولفه های اصلی، می­توان نتیجه گرفت که صفات وزن هزار دانه، طول دوره گرده افشانی تا کاکل دهی و تعداد دانه در بلال تعیین کننده محدودیت­های ذرت شیرین در تولید دانه هستند.

تعداد ردیف دانه در بلال, وزن هزار دانه, طول دوره گرده افشانی تا کاکل دهی, رگرسیون گام به گام, تجزیه به مولفه های اصلی