سمیه چراغی - PhD Student, Khorramabad Branch, Islamic Azad University, Khorramabad, Ir
علی خورگامی - Associate Prof., Khorramabad Branch, Islamic Azad University Khorramabad, Iran
پیام پزشکپور - Assistant Prof., Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Lorestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Khorramabad, Iran

آب در بسیاری از نقاط جهان، به‎ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک،عامل مهم محدود کننده تولیدات کشاورزی محسوب می شود. برای صرفه جویی و استفاده بهینه از آب راهکارهای مختلفی از جمله آبیاری تکمیلی،استفاده از ارقام متحمل به تنش خشکی، استفاده از بقایای گیاهی و ترکیبات سوپرجاذب وجود دارند. به منظور ارزیابی اثرمصرف مقادیر بقایای جو و زئولیت بر عملکرد دانه و بهره­وری آب دو رقم نخود در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده- فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال (۱۳۹۴ و ۱۳۹۵) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد اجرا شد. کرت­های اصلی شامل آبیاری تکمیلی در سه سطح؛ دیم (I۱)، آبیاری در مرحله گلدهی (I۲) و دوبار آبیاری در مراحل گلدهی و غلاف دهی (I۳) و کرت­های فرعی ترکیبی از دو عامل بقایای جو و زئولیت شامل پنج تن در هکتار بقایای جو + پنج تن در هکتار زئولیت، پنج تن در هکتار بقایای جو +۵/۲ تن در هکتار زئولیت، پنج تن در هکتار بقایای جو و عدم مصرف بقایای جو و زئولیت و دو رقم نخود (عادل و آزاد) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (۲۵۴۳ کیلوگرم در هکتار)، بهره­وری آب (۹۵۴/۰ کیلوگرم دانه در هکتار)، وزن صد دانه (۳/۳۷ گرم) و ارتفاع بوته (۳۸ سانتی­متر) در تیمارهای آبیاری در مراحل گلدهی و غلاف دهی برای رقم عادل و ترکیب پنج تن در هکتار بقایای جو +۵/۲ تن در هکتار زئولیت به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای آبیاری تکمیلی و مصرف بقایای جو و زئولیت برای نخود رقم عادل، راهکار مناسبی جهت بهبود عملکرد دانه و بهره وری آب در شرایط اقلیمی خرم آباد است.

Chickpea, Drought stress, Plant height, Pod formation, ۱۰۰-Seed weight and Zeolite, ارتفاع بوته, تنش خشکی, زئولیت, غلاف دهی, وزن صددانه و نخود