محمد گلباشی - دانشجوی دکتری نانوبیوتکنولوژی دانشگاه تهران
محسن ابراهیمی - استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
سعید خاوری خراسانی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
رجب چوگان - دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج.

بمنظور مطالعه و مقایسه اثر تنش خشکی برخصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ۲۸ رقم ذرت هیبرید جدید مقاوم به گرما و خشکی به همراه ۶ رقم تجاری و امید بخش، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط تنش خشکی (۸۰ درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و آبیاری نرمال (۵۰ درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. در شرایط آبیاری معمول هیبرید تجاری سینگل کراس ۵۰۰ و در شرایط تنش خشکی هیبرید شماره ۱۱ دارای بیشترین مقدار عملکرد کل دانه بودند. بررسی مقایسات مستقل بین هیبریدهای تجاری و امیدبخش در شرایط آبیاری نرمال نشان داد که تفاوت معنی داری بین این دو گروه تیمار ازنظر کلیه صفات مورد بررسی بجزطول برگ پرچم، طول تاسل، تعداد کل برگ، میانگین تعداد بلال در بوته، وزن بلال، وزن دانه، طول بلال و قطر چوب بلال وجود دارد. در شرایط تنش خشکی نیز بین این دو گروه تیماری تنها ازنظر صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد کل دانه در بلال، قطر چوب بلال، عمق دانه، درصد چوب، درصد دانه و عملکرد کل دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که در واقع این اجزای عملکرد دانه هستند که در هیبریدهای حساس به خشکی تحت تاثیر قرار گرفته و تعیین کننده محدودیت های گیاه در تولید عملکرد دانه می باشند.

جمعیت آزاد گرده افشان, عملکرد دانه, هیبرید تجاری, همبستگی ساده