محمود شور - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
علی تهرانی فر - دانشیارگروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
سید حسین نعمتی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
یحیی سلاح ورزی - کارشناس ارشد گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
علی مختاریان - کارشناس ارشد باغبانی مرکز تحقیقات بذر و نهال مشهد
مصطفی رحمتی - دانشجوی کارشناس ارشد باغبانی دانشگاه تربیت مدرس

به منظور مطالعه اثرات سرمازدگی و یخبندان طولانی مدت در سال ۱۳۸۶ بر روی مهمترین ارقام انگور در شمال خراسان، دو آزمایش تحقیقی انجام گرفت. در آزمایش اول و با توجه به اینکه ارقام کلاهداری و کج انگور از عمده­ ترین و مرغوبترین ارقام منطقه جهت فرآوری، تازه خوری و صادرات می باشند، اثر سرمای طبیعی بر شاخه های یک، دو و چندساله این ارقام در دو شرایط اقلیمی مشهد و بجنورد و در آزمایش دوم، شاخه­های یک، دو و چند ساله رقم کشمشی در سه شرایط آب و هوایی در مناطق گلمکان، قوچان و مشهد ارزیابی و به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرار به اجرا در آمد. صفات اندازه­گیری شده عبارت بودند از: تشریح آناتومیک شاخه، رشد مجدد، نشت الکترولیت و میزان پرولین. نتایج آزمایش اول نشان داد که صفت نشت الکترولیت از سلول­های گیاهی، اثرات اصلی و متقابل ژنوتیپ­ های مورد استفاده و سن شاخه­ های نمونه برداری شده در سطح ۱% معنی دار بود.  در بررسی اثر متقابل برای صفت فوق مشخص گردید که شاخه­ های یک و دو ساله رقم کلاهداری و شاخه­ های دو ساله رقم کج انگور دارای بالاترین میزان نشت الکترولیتی به ترتیب با مقادیر ۸/۹۰، ۴/۸۹ و ۶/۸۵ بودند. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که اثر اصلی و متقابل سن شاخه ­ها و مکان نمونه­ برداری بر مقادیر صفت نشت الکترولیتی معنی­ دار میباشند. شاخه­ های چند ساله نمونه­برداری شده از شهرستان مشهد با میانگین ۶/۶۵ کمترین نشت الکترولیتی را دارا بودند. همچنین این نتایج  نشان داد که بین مکان­های نمونه ­برداری و سن شاخه­ های مورد آزمایش و همچنین اثر متقابل آنها در هیچ یک از سطوح معنی­داری اختلافی وجود ندارد، اما اثر مکان و سن شاخه­ ها بر مقادیر صفت محتوای پرولین معنی­ دار  گردید.

انگور, پرولین, رشد مجدد, نشت الکترولیت, نمود ظاهری شاخه